بيماري نوزادهاي گچي

عكس فوق مربوط به بيماري نوزادهاي گچي مي باشد، كه در ماههاي گذشته در تعدادي از زنبورستانهاي كشور شيوع پيدا كرده است. به همين سبب مطالبي در خصوص اين بيماري خدمت دوستان ارائه مي شود.
بيماري نوزادهاي گچي يك بيماري قارچي در زنبورعسل است. عامل اين بيماري قارچ آسكوسفرا آپيس مي باشد كه يك قارچ دوجنسي است. اين بيماري تنها در نوزادهاي زنبورعسل ايجاد مشكل مي كند و اغلب در شرايط استرس بروز مي كند.اسپورهاي اين قارچ همواره در كندو وجود دارند ولي در كلني هاي طبيعي مشكل ساز نيستند.
اين بيماري به طور معمول در فصل بهار و در وضعيت رطوبت مشاهده مي شود. ممكن است ميليون ها اسپور از نوزادهاي آلوده رها شود و به مدت طولاني عفونت زا باقي بمانند.
اسپورهاي اين قارچ ها از طريق زنبورداران، زنبوران غارتگر، باخت رفتن زنبورها، بچه دادن و خريد و فروش ملكه و زنبور آلوده بين كلني ها و زنبورستانها منتقل مي شوند.
اسپورهاي اين قارچ چسبناك بوده و به تجهيزات كندو و زنبورهاي بالغ اتصال مي يابند. برخي از محققين گسترش بيماري هاي قارچي زنبورها را به استفاده از آنتي بيوتيك ها نسبت داده اند و بر اين باور هستند كه آنتي بيوتيك هاتعادل فلور ميكروبي روده اي زنبورها را برهم مي زند و امكان فعاليت قارچ ها را فراهم مي كند.

علائم بيماري :
نوزادهاي 3 تا 4  روزه داراي بيشترين حساسيت  به بيماري هستند. در زماني كه ميسليوم هاي نر يا ماده به نوزاد حمله مي كنند، نوزاد تغيير شكل مي دهد و به رنگ سفيد گچي مي گرايد ولي زماني كه هر دو نوع ميسليوم  به نوزاد حمله مي كنند اجسام بارور در سطح خارجي بدن نوزاد مرده تشكيل مي دهند.در اين حالت رنگ نوزاد به خاكستري تا سياه تغيير مي كند. در كلني هايي كه به شدت آلوده هستند بسياري از حجره ها ممكن است همچنان سرپوشيده باقي بمانند و اگر شان را تكان دهيم صداي تق تق ناشي از برخورد نوزادهاي مرده به ديواره حجره ها شنيده مي شود.بيشتر نوزادها در حالت عمودي تلف مي شوند.زنبورهاي بالغ اغلب اجساد مرده را از حجره هاي خود خارج مي كند و آن ها را در محل ورودي يا كف كندو مي ريزند.

چه عواملي باعث افزايش ابتلاء به بيماري نوزادهاي گچي مي شود :
افزايش رطوبت در كلني به سبب تهويه ضعيف، درجه حرارت پايين، تغذيه ناكافي كلني، ضعيف شدن كلني با بيماريهاي ديگر و مقاومت ژنتيكي پايين.

كنترل و درمان :
در اغلب موراد بدون دخالت زنبوردار اين بيماري رفع مي شود و زنبورها نوزادهاي آلوده را از كندو خارج مي كنند. بقاياي نوزادهاي آلوده بايد جمع آوري و سوزانده شوند. در مراحل اوليه بيماري اغلب قوي كردن جمعيت با افزودن زنبورهاي كارگر و نوزادهاي در حال تولد و تغذيه تكميلي با شربت و گرده مفيد است. تعويض كندو، حذف شان هاي آلوده و سوزاندن انها و يا ضدعفوني با اسيد استيك،جلوگيري از افزايش رطوبت در كندو، تهويه مناسب كندو، استفاده از ملكه هاي مقاوم  پيشنهاد مي گردد.
موثرترين قارچ كش بر عليه عامل اين بيماري، آمفوتريپسين ب است. گزارش هايي مبني بر تاثير داروي آپيگارد در درمان اين قارچ نيز وجود دارد.

منبع : كتاب آفات و بيماريهاي زنبورعسل تاليف خانم دكتر نبيان