مقاله تخصصی تغذیه زنبور عسل | قسمت دوم

در مطالعه دیگری "اشمیت" و همکاران به این نتیجه رسیدند که گرده هایی که زنبورهای چراگر در مزارع کنجد و آفتابگردان جمع اوری میکنند باید با گرده های دیگر ترکیب شوند، اما گرده کلزا برای زنبورها بسیار مغذی است و نیازی به مکمل ندارد. از طریق این مطالعات، اشمیت به این نتیجه رسید که عواملی که به افزایش طول عمر زنبور عسل کمک می‌کنند شامل وجود مواد جذب کننده و محرک‌های فاگوست، به طوری که زنبورها به راحتی مقادیر زیادی گرده را مصرف می‌کنند. هیچ مطالعه ای برای ارتباط بین مشخصات اسید آمینه گرده و توانایی آن در بهبود طول عمر کارگر انجام نشده است.

مقاله تخصصی تغذیه زنبور عسل | قسمت اول

تعداد کمی از گرده ها وجود دارند که برای زنبورهای عسل سمی هستند، برخی از آنها بالغین را می کشند به عنوان مثال Zigadenus)) برخی دیگر باعث مرگ نوزادان می شوند به عنوان مثال ( Heliconia ) 

سایر گیاهان دارای گرده سمی عبارتند از: بالسا (Ochroma lagopus)، باکی کالیفرنیا (Aesculus californica) و شعله جنگل (Spathodea campanulata).

2.7 » جایگزین گرده برای زنبورها
یک جایگزین گرده خوب برای زنبور عسل باید همان ویژگی های یک گرده خوب را داشته باشد:

1 ) خوش خوراکی (زنبورها به راحتی آن را مصرف می کنند)
2 ) قابلیت هضم (به راحتی توسط زنبورها هضم می شود)
3 ) تعادل (دارای تعادل اسید آمینه صحیح و پروتئین خام کافی باشد)

در حال حاضر چهار جایگزین تجاری گرده برای زنبورهای عسل در ایالات متحده وجود دارد: Bee-Pol®، Bee-Pro®، Feed-Bee®، و MegaBee®. به نظر می رسد که Bee-Pro® مبتنی بر سویا است، و Feed-Bee® و MegaBee مبتنی بر سویا نیستند. من اطلاعات کافی برای Bee-Pol ندارم.

"کرمونز" و همکاران ، زنبورهای محدود شده را با جیره‌های مختلف تغذیه کردند و از تیتر پروتئین همولنف برای ارزیابی کیفیت آنها استفاده کردند، که تیتر پروتئین بالاتر نشان‌دهنده کیفیت بالاتر است. زنبورهای شش روزه برای نان زنبور عسل، سویا/مخمر، گرده، کنجاله ذرت و ساکارز به ترتیب دارای غلظت پروتئین 27.6، 24.1، 11.4، 3.98 و 2.2 میکروگرم در لیتر بودند.

"دی یونگ" و همکاران از همین روش برای ارزیابی کیفیت جایگزین های گرده تجاری استفاده کرد. آنها دریافتند که زنبورهایی که از جیره‌های Feed-Bee®، Bee-Pro®، گرده، آرد غلاف اقاقیا و ساکارز تغذیه می‌کردند، به ترتیب دارای عیار همولنف 9.42، 8.95، 6.26، 6.0 و 3.56 ug/ul بودند. آموزنده است که ببینیم آیا پروتئین بالا در خون به زندگی طولانی تری در قفس یا کلنی های کوچک منجر می شود.

" گرگوری " گزارش داد که برای طول عمر در کلنی های کوچک زنبورهای تغذیه شده با جیره های مختلف، رتبه بندی شدند و بر این اساس برتری: گرده تازه > Feed-Bee® > Bee-Pro® > گرده قدیمی. در مطالعات قفس، Feed-Bee® دارای پروتئین همولنف مشابه با گرده تازه بود.

او همچنین گزارش داد که Feed-Bee® حاوی 34.9 میلی گرم ساکارز و 2.03 میلی گرم استاکیوز بود، در حالی که Bee-Pro حاوی 8.85 میلی گرم ساکارز و 4.55 میلی گرم استاکیوز بود. استاکیوز برای زنبورهای عسل سمی است مگر اینکه با 50 درصد ساکارز به کمتر از 4 درصد رقیق شود.

"دگراندی هافمن" و همکاران ، سه رژیم غذایی Bee-Pro®، Feed-Bee® و MegaBee® را در دو کارآزمایی جداگانه ارزیابی کردند. در هر دو کارآزمایی، پتی های Bee-Pro® و MegaBee® با نرخ هایی مشابه کیک گرده مصرف شدند، اما Feed-Bee® به طور قابل توجهی کمتر مصرف شد. مصرف غذای بالاتر به طور معنی داری با افزایش سطح نوزادان و اندازه جمعیت بالغ همبستگی داشت. طبق این مطالعه، به نظر می‌رسد که MegaBee نسبت به Bee-Pro® و Feed-Bee® از نظر تولید نوزاد یا جمعیت بالغ برتر است.

2.8 » تغذیه گرده ممکن است در CCD نقش داشته باشد
اخیراً یک تهدید جدید به نام اختلال فروپاشی کلونی (CCD) برای حمله به زنبورهای عسل در ایالات متحده ظهور کرده است و از پاییز 2006 هر ساله باعث از بین رفتن 30 تا 40 درصد کلنی های زنبور عسل شده است  ، کلنی های متاثر از CCD جمعیت زنبورهای بالغ را به شدت کاهش داده اند ،علت CCD ناشناخته باقی مانده است، اما بسیاری از دانشمندان بر این باورند که ممکن است در اثر ترکیبی از عوامل، مانند آفت کش ها، انگل ها، استرس تغذیه ای و استرس ناشی از حمل و نقل طولانی مدت ایجاد شود.

شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد تغذیه نامناسب می تواند نقش مهمی در تأثیرگذاری بر سلامت زنبور عسل داشته باشد. " ایشن و گراهام " نشان دادند که زنبورهای عسل با تغذیه خوب نسبت به زنبورهای بد تغذیه کمتر مستعد ابتلا به Nosema ceranae  هستند. زنبورهای عسلی که تحت درمان با ایمیداکلوپرید قرار گرفتند و با گونه های Nosema تغذیه شدند. اسپورها از کاهش طول عمر و کاهش فعالیت گلوکز اکسیداز رنج می‌برند که نشان‌دهنده تعامل بین این دو عامل است.

" ناگ " با تجزیه و تحلیل داده‌های کاربری زمین در ایالات متحده، این فرضیه را آزمایش کرد که استرس تغذیه‌ای به دلیل از دست دادن زیستگاه نقش عمده‌ای در ایجاد CCD داشته است. نسبت زمین باز نسبت به مساحت زمین توسعه یافته آن علاوه بر این، ناگ نشان داد که این ایالت ها با بزرگترین مناطق زمین باز، تولید عسل بالاتری دارند. بنابراین به نظر می رسد که گیاهان عسل (به ویژه آنهایی که در مناطق طبیعی و توسعه نیافته هستند) ممکن است نقش مهمی در سلامت زنبور عسل داشته باشند.

2.9 » رژیم غذایی چند گل برای زنبورهای عسل سالم تر است
"اشمیت" یک سری مطالعات انجام داد و به طور قانع کننده ای نشان داد که به طور کلی، گرده های مخلوط داده شده به زنبورها اجازه می دهد بیشتر از آنهایی که روی یک گونه گرده هستند زندگی کنند. در یک مطالعه بسیار جدید "آلوکس" و همکاران نشان داد که جیره های چند گلی حاصل از گرده های مخلوط برخی از عملکردهای ایمنی را در مقایسه با جیره های تک گل افزایش می دهد، به ویژه فعالیت گلوکز اکسیداز، که نشان می دهد تنوع در منابع گل، محافظت ضد عفونی بهتری را برای زنبورها فراهم می کند. این مطالعات نشان می دهد که زنبورهایی که از یک نوع گرده تغذیه می کنند به اندازه زنبورهایی که از انواع گرده ها استفاده می کنند سالم نیستند. با روش مدرن کشاورزی - مناطق بزرگتر از محصولات تک کشت - سلامت زنبور عسل ممکن است تحت تأثیر نامطلوب قرار گیرد.  

3 » تغذیه دیگر

3.1 » استرول ها و لیپیدها
استرول پیش ساز هورمون های مهمی مانند هورمون پوست اندازی است که رشد را تنظیم می کند زیرا در زمان هر پوست اندازی لازم است. مشخص نیست که چه لیپیدهای دیگری مورد نیاز زنبورهای عسل است، اما به احتمال زیاد مصرف معمولی گرده تمام نیازهای چربی را تامین می کند. گرده با محتوای چربی کم ،کمتر توسط زنبورهای عسل مصرف می شود، اما می تواند با افزودن لیپیدها برای زنبورها جذاب تر شود. توصیه می شود غلظت کل چربی در یک مکمل گرده 5٪ تا 8٪ باشد.

3.2 » ویتامین ها
تصور می شود که زنبورهای پرستار برای پرورش نوزادان به ویتامین B کمپلکس زیر نیاز دارند:
تیامین، ریبوفلاوین، نیکوتین آمید، پیریدوکسین، اسید پانتوتنیک، اسید فولیک و بیوتین. اسید اسکوربیک ( ویتامین  C) نیز مانند استرول و لیپیدها برای پرورش نوزاد ضروری به نظر می رسد. ، در صورتی که ذخایر گرده در کندو فراوان باشد یا گرده تازه وارد کلنی شود، نیازهای ویتامین کلنی زنبور عسل برآورده می شود. مشخص نیست که آیا میکروارگانیسم های موجود در مجرای گوارشی زنبورها ممکن است در تامین ویتامین ها و سایر مواد ضروری نقش داشته باشند یا خیر.

3.3 » مواد معدنی
تا کنون نیازهای معدنی زنبورهای عسل به خوبی درک نشده است. مقادیر زیادی پتاسیم، فسفات و منیزیم برای سایر حشرات مورد نیاز است و احتمالاً زنبورهای عسل نیز این نیاز را دارند. نشان داده شده است که سطوح بیش از حد سدیم، کلرید سدیم و کلسیم برای زنبورهای عسل سمی هستند. باز هم تمام مواد معدنی مورد نیاز را می توان از گرده به دست آورد، اگرچه شهد نیز حاوی مواد معدنی است . عسل تیره حاوی سطوح بالاتری از مواد معدنی است. به نظر می رسد غلظت خاکستر بهینه برای حداکثر پرورش نوزادان 0.5٪ تا 1٪ باشد. گرده با بیش از 2 درصد خاکستر از تولید مولد جلوگیری می کند.

3.4 » آب
زنبورهای عسل برای دو منظور آب را جستجو می‌کنند. یکی این است که از آن برای رقیق کردن عسل استفاده کنید تا بتوان عسل را به غذای بچه ها اضافه کرد. دوم استفاده از آب برای ایجاد خنک‌کننده تبخیری زمانی که دمای محیط بیش از 35 درجه سانتی‌گراد است. در طول فصل زمستان کلنی ها آب کافی روی پوشش داخلی دارند ، در حدی که میتواند بطور اساسی مشکل ساز باشد. آب که در صورت عدم وجود تهویه کافی می تواند روی خوشه چکه کند و زنبورها را بکشد. وقتی زنبورها حق انتخاب دارند، معمولاً آب با مقداری نمک (مثلاً استخر را به دریاچه) ترجیح می دهند. گونه‌های دیگر زنبورهای عسل مانند Apis dorsata ، A. cerana مشاهده شده‌اند که روی ادرار یا توالت‌های باز تجمع می‌کنند. احتمالاً به این دلیل است که زنبورها سدیم کافی را از شهد یا گرده خود دریافت نمی کنند.

نتیجه گیری
اگر زنبورها در محیط طبیعی باشند ، تمام مواد مغذی خود را به طور طبیعی به دست می آورند. متأسفانه کشاورزی مدرن نیاز به کشت تکی محصولی در مقیاس وسیع دارد که می تواند برای زنبورهای عسل مضر باشد. این مشکل عمدتاً به این دلیل است که هر گونه گیاهی یک ویژگی شهد یا گرده خاصی دارد. درست مانند انسان ها، کمبود تنوع در غذاها می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی گرده چند گل ، برتر از یک گونه گرده است، شاید به استثنای یک مورد (گرده دانه کلزا به تنهایی می تواند عالی باشد). ما باید فوراً پیامدهای هر محصول تک کشت بر زنبورهای عسل را درک کنیم. به عنوان مثال زنبورها در هنگام تغذیه انحصاری از شهد و گرده بادام به مدت 3 تا 4 هفته چقدر استرس را تجربه می کنند؟ بعد از دوره استرس زا چه مدت نیاز دارند (یا می توانند؟) بهبود یابند؟ آیا محصولات «تکمیلی» برای کاهش یا از بین بردن چنین استرسی وجود دارد؟ با درک این سوالات و ارائه راه حل برای آنها، ما قادر خواهیم بود زنبورها را تا حد امکان سالم نگه داریم.

نویسنده : دکتر زاخاری هوانگ، دانشگاه ایالتی میشیگان