کنه واروا همولنف نمی خورد
با اینکه مدت ها تصور می شد کنه واروآ به عنوان یکی از خطرناک ترین تهدیدهای پیش روی جمعیت های زنبورها از خون زنبور عسل استفاده می کند، تحقیقات گروهی از دانشمندان دانشگاه مریلند نشان می دهد این کنه از بافت چربی زنبورها تغذیه می کند.
به استناد گزارش پایگاه اطلاع رسانی علمی ساینس دیلی sciencedaily, جمعیت های زنبور عسل در سراسر جهان با مخاطرات و تهدیدهای زیادی, از جمله بیماری ها, آفت کش ها, سو تغذیه و از بین رفتن محل سکونت روبرو هستند اما محققان معتقدند مهم ترین مخاطره پیش روی زنبورها نوعی کنه به نام واروآ Varroa می باشد.
دانشمندان از چند دهه قبل تصور می کردند این نوع کنه مانند بسیاری از دیگر انواع کنه ها و ساس ها از خون تغذیه می کند, اما مطالعات پژوهشگران دانشگاه مریلند نشان می دهد که کنه واروآ بیشتر به اندامی به نام بافت چربی از زنبور عسل علاقه دارد که کارکردهای متفاوت مهمی مانند کبد انسان دارد مثلا مواد غذایی در آن ذخیره می شود و به سیستم ایمنی بدن زنبورعسل نیز کمک می کند.
نتایج این مقاله علمی که در نشریه فرهنگستان ملی علوم آمریکا Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است, می تواند راه های جدیدی برای درمان و مقابله با کنه ها در آینده بگشاید.
ساموئل رمزی Samuel Ramsey محقق ارشد این مطالعه و حشره شناس در دانشگاه مریلند می گوید, مطالعات بسیاری نشان می دهد کنه واروآ مهم ترین تهدید در این میان است.
اکنون که می دانیم کنه واروآ قسمت مشخصی از اندام زنبور را هدف قرار می دهد, ارتباط بین این عوامل روشن تر می شود. از دست دادن بافت چربی بدن زنبور عسل, توانایی بدن زنبور را برای سم زدایی آفت کش ها را از بدن می برد و ذخیره غذایی آنها را تخلیه می کند, بافت چربی بدن قطعا برای بقای زنبور عسل ضروری است.
بافت چربی در بدن زنبور عسل علاوه بر مسئولیت سم زدایی و ذخیره مواد غذایی, آنتی اکسیدان تولید و به سیستم ایمنی بدن کمک می کند. این بافت همچنین نقش مهمی در فرایند دگردیسی, تنظیم زمان و فعالیت هورمون های مهم دارد. در ضمن بافت چربی, مایع موم مانندی تولید می کند که بخش های خارجی بدن زنبور را در خود می پوشاند و باعث می شود آب به راحتی وارد بدن نشده و بیماری ها خارج شوند.
به گفته رمزی, این برداشت که کنه واروا از خون زنبور عسل یا همان همولنف استفاده می کند, اولین بار در مقاله ای علمی در دهه ۶۰ میلادی بیان شد و تا امروز معتبر است. از آنجا که این مقاله به زبان روسی نوشته شده بود, محققان بسیاری تمایل داشتند در مقالات خود از اولین مطالب انگلیسی نقل قول بیاورند که به مقاله روسی استناد کرده بودند.
مقاله اول تنها از این جهت معتبر بود که نشان دهد مجموع غذایی که یک کنه مصرف می کند چقدر است.نقل قول از یک مقاله خلاصه به جای مقاله اصلی, بسیار آسان تر و از این جهت بیشتر از مقالات خلاصه برگرفته از آن استفاده شده است. اگر مقاله اول عمیق تر و با دقت و گستردگی بیشتری موضوع را بررسی کرده بود, بسیاری از محققان زودتر در مورد فرض اولیه سوال می پرسیدند.
رمزی به مشاهدات و مدارک بسیاری اشاره می کند که باعث شده وی این سوال را بپرسد که آیا کنه واروآ از همولنف تغذیه می کند یا خیر.
اول اینکه همولنف از نظر مواد غذایی بسیار ضعیف است و این کنه ها برای بازتولید و رشد به همولنف زیادی نسبت به آنچه در یک زنبور وجود دارد, نیازمندند.
همچنین اجزای دهان کنه واروآ برای خوردن و هضم بافت های نرم با آنزیم هایی تعبیه شده اند, اما انگل های خونخوار, اجزای دهانی متفاوتی دارند که برای مکیدن مایعات و نفوذ مناسب است.
رمزی و گروه محققان همراه وی, زنبورها و کنه های واروآ را تحت مشاهده قرار دادند تا ببینند آیا آنها از همولنف تغذیه می کنند یا بافت چربی؟!
آنها با استفاده از روشی به نام شکافت با یخ زدگی, نیتروژن مایع را برای یخ زدن کنه ها و زنبورهای میزبان آنها بکار بردند و در نهایت تصویر کنه ها را در حال تغذیه ضبط کردند.
در مرحله بعد با استفاده از میکروسکوپ های الکترونی محل های زخمی شده در بدن زنبور را بررسی کردند و به این شکل به روشنی مشاهده کردند که کنه ها از بافت چربی استفاده می کنند.
رمزی راه دیگری نیز برای مطمئن شدن از درستی فرضیه خود انتخاب کرد. او ابتدا کنه های واروآ را با رژیم غذایی مصنوعی تولید کرد. سپس با رژیمی متشکل از بافت چربی و همولنف رشد داد و در نتیجه دید که کنه هایی که رژیم غذایی همولنف داشتند, از بین رفتند. اما آنهایی که از بافت چربی تغذیه کرده بودند, نه تنها رشد, بلکه تخم گذاری هم کردند.
دنیس ون انگلزدراپ Dennis van Engels drop, استاد حشره شناسی دانشگاه مریلند در این مورد می گوید که یافته های این مطالعه می تواند دریافت های ما را در مورد خسارتی که کنه ها به زنبورها می رسانند به کلی متحول کند.
بافت های چربی کارکردهای زیادی برای زنبورها دارند, بنابراین اکنون بسیار دقیق تر می توان آسیب هر یک از زنبورها را بررسی کرد. همچنین فرصت های بسیار بیشتری برای درمان ها و راه های مقابله کارآمدتری برای کنترل کنه ها در اختیار محققان و زنبورداران قرار می دهد.