كنترل غارت در كلني هاي زنبور عسل

غارتگري يكي از رفتارهاي زنبورعسل است كه مي تواند به دلايل مختلف انجام شود اما معمولا در نتيجه كمبود غذا در كندو طي دوره هاي كمبود منابع غذايي در كندو رخ دهد  و طي آن كلني هاي ضعيف توسط كلني هاي قوي غارت مي شوند. بارزترين نشانه غارت جنگيدن كلني ها در زنبورستان است.

عواملي كه باعث غارت مي شوند :
كمبود ذخيره غذايي در كلني در نتيجه برداشت بيش از حد عسل در انتهاي فصل.
جذب زنبورها بواسطه پخش رايحه عسل در طول برداشت عسل در محوطه هاي باز، اين كار تمايل زنبورها به غارت را تحريك مي كند.
تغذيه كلني با شربت در روز.
خارج شدن شربت از شربت خوري و جاري شدن در كندو و نهايتا خارج شدن از آن يا ريخته شدن شربت خارج از كندو در حين شربت دهي.
تفاوت قدرت كلني ها در يك زنبورستان.
ذخيره ناكافي عسل در كندوهاي قوي و كافي بودن ذخيره عسل در كلني هاي ضعيف.
پخش رايحه عسل از كلني هاي در حين بازديدهاي طولاني مدت در طي دوره هاي كمبود.
شكستگي و درزهاي كندو كه باعث خروج عطر عسل از كندو مي شوند.
تغذيه كلني هاي فقط ضعيف با شربت در يك زنبورستان.
تهويه بيش از حد كلني كه منجر به پخش عطر عسل شود.
نگهداري دو يا چند نژاد مختلف از زنبور در يك زنبورستان.

علائم غارت در زنبورستان :
تلاش زنبورهاي غارتگر  براي ورود به كلني هاي ديگر از دريچه پرواز و ساير منافذ با مشاهده تعداد زيادي زنبور كارگر در حال پرواز اطراف كندو.
افزايش تعداد زنبورهاي محافظ دريچه پرواز كه مشغول جنگيدن با زنبورهاي غارتگر هستند.
مشاهده زنبورهاي مرده در اطراف دريچه پرواز كلني.
خرده موم هاي ريخته شده كف كندو ناشي از غارت سلول هاي عسل.

مشخصه هاي غارت :
در شروع غارت زنبورهاي محافظ مي توانند زنبورهاي غارتگر را كنترل كنند ، اما در ادامه زنبورهاي غارتگر آزادانه شروع به غارت عسل مي كنند.
غارت تا اتمام ذخاير عسل ادامه مي يابد، تعدادي از زنبورهاي  كندوي غارت شده ميميرند و تعدادي نيز ممكن است ترك كندو كنند.
غارت معمولا بين كلني هاي ضعيف و قوي اتفاق مي افتد، اما ممكن است گاهي اوقات دو كلني غارتگر نيز با يكديگر بجنگند تا تعداد زيادي از زنبورهاي يكي كشته شود و در نهايت منجر به ترك يا فروپاشي كلني گردد.
غارتگري مي تواند يك رفتار تحت تاثير ژنتيك زنبور نيز بين گونه ها باشد بطور مثال زنبورعسل سرانا تمايل شديدي به غارت دارد و در هر زمان، جريان عسل و طي دوره هاي كمبود غارت را انجام دهد، اما آپيس مليفرا تنها در زمان هاي كمبود غارت گري را انجام مي دهد.

پيشگيري از غارت :
در صورت شروع شدن غارت مي توان با پاشيدن آب بر روي زنبورهاي در حال غارت انها را مجبور به بازگشت به كلني خودشان كرد، زيرا اين تفكر برايشان بوجود مياد كه بارندگي شروع شده و به همين جهت كلني هاي خودشان باز مي گردند.
مي توان از شاخ و برگ درختان در مقابل دريچه پرواز كندوي در حال غارت استفاده كرد.
محدود كردن دريچه پرواز در حدي كه فقط يك زنبور بتواند از آن عبور كند و يا استفاده از حالت دوم دريچه پرواز.
دود دادن كلني هاي در حال غارت هر 5 تا 10 دقيقه يكبار براي آرام كردن زنبورهاي غارتگر.
اگر غارت ادامه دار است با پاشيدن آرد يا پودرهاي رنگي روي زنبورهاي غارتگر مي توان كلني هاي آنها را پيدا كرد.
اگر غارتگري به مدت طولاني ادامه دارد، كلني هاي غارتگر را بايد يك تا دو كيلومتر از زنبورستان حداقل به مدت يك هفته، دور نگه داشت.
اگر تنها يك كلني مورد غارت قرار مي گيرد و مستعد غارت است، كلني را به مكان ديگري منتقل كنيد.

مديريت غارت در زنبورستان :
سعي كنيد همه ي كلني هاي زنبورستان را قوي نگه داريد.
بعد از برداشت عسل مطمئن شويد كه عسل ضروري مورد نياز براي كلني در كندو باقي بماند.حداقل 20 تا 25 درصد از عسل كلني را برداشت نكنيد.
برداشت عسل( منظور خارج كردن عسل از قاب ها) را در محيط هاي سربسته انجام دهيد.
در هنگام شربت دادن و برداشت عسل مطمئن شويد كه شربت يا عسل در خارج از كندو ريخته نشود، اگر چنين اتفاقي رخ داد، آن را پاك كنيد و بشوييد.
عصرها هنگام غروب تغذيه شربت را انجام دهيد و با قيمانده شربت را در محيط سربسته و دور از دسترس كلني هاي نگه داري كنيد.
قاب هاي عسل گيري شده را تا زمان بازگشت مجدد به كلني دور از دسترس زنبورها نگه داري كنيد.
كندوهاي داراي شكاف يا درز را تعمير و يا تعويض نماييد.
در فصولي كه احتمال غارت زياد است مرتبا كلني ها را براي غارت بازديد كنيد. مشاهده دريچه پرواز و وضعيت زنبورها در رفت و آمد دريچه پرواز مي تواند كمك كننده باشد.
اگر تغذيه كمكي براي كندوهاي ضعيف مورد نياز است، از قاب هاي عسل كلني هاي قوي به جاي شربت دهي استفاده كنيد.
كلني هاي مستعد غارت را مي توان در مكان هايي مستقر كرد كه علف هاي بلند در مقابل دريچه پرواز آنها باشد.

ارائه دهنده : مهندس اسماعیل غفوری