جمع آوری بچه کندوی زنبور عسل
کندوی اصلی که از آنها بچه بیرون آمده است در هر حال تعدادی سلول ملکه و مقداری جمعیت برای خود نگه می‌دارد ولی به یک کندوی نسبتا ضعیف تبدیل خواهد شد.
بچه‌های بیرون زده را باید به هر نحوی جمع‌آوری نموده و در کندوی جدید مستقر کرده و به عنوان یک کلنی جدید از آنها مراقبت کرد. با توجه به مکان خوشه‌زدن بچه زنبور روش جمع‌آوری آن فرق می‌کند.
چون توده افراد بچه زنبور به علت زیاد خوردن عسل سنگین شده‌اند و خانه ندارند بسیار آرام بوده و خیلی کم نیش می‌زنند. معمولا وقتی آنها نیش می‌زنند که ضربه یا فشار بر آنها وارد بیاید. در غیر این صورت اصلا حالت تهاجمی و حمله به خود نمی‌گیرند.در نتیجه می‌توان آنها را به راحتی با استفاده از یک برس نرم و یا با یک تکان ملایم از محل استقرار به درون محفظه‌ای منتقل کرد.
گرفتن بچه کندو از درخت:
ابتدا یک کندوی تمیز را با تعدادی حدود ۵-۴ قاب که شامل یک دیواره آجدار و سه عدد پوکه یا کادر با موم بافته شده به رنگ سفید متمایلا به قهوه‌ای روشن فراهم می‌کنیم. علاوه بر یک قاب پر از عسل و گرده نیز در یک طرف کندو و مابین بقیه قابها گذاشته می‌شود. ترتیب قرار گرفتن این کادرها به صورت زیر است: از سمت بدنه، ابتدا یک پوکه، بعد قاب عسل و گرده،سپس یک عدد پوکه و بعد از آن یک کادر باموم آجدار و در آخر نیز یک موم بافته یا پوکه گذاشته می‌شود. این روش آماده‌سازی کندو معمولا برای گرفتن بچه زنبور طبیعی لازم است.
نحوه انتقال بچه به این کندو به شرح زیر است:
الف- اگر ارتفاع محل و جای قرار گرفتن بچه‌کندو به قدری باشد که بتوان با رفتن روی کندوی دیگر و یا چهار پایه و نردبان مطمئن کندوی آماده شده را به زیر خوشه بچه طبیعی رساند انجام کار خیلی راحت خواهد بود. اگر جمعیت بچه برروی ساقه یا شاخه درخت تشکیل خوشه دهد، چنانچه شاخه مورد نظر قابل برش باشد باید آنرا برید و درون کندو، جمعیت را تکانید. چنانچه خوشه روی شاخه‌های بلند درخت مستقر شد با نردبان باید شاخه را برید و جمعیت را درون کندو تکانید.
در صورتی که نردبان در دسترس نباشد می‌توان از چوب بلندی که در قسمت انتهایی آن سبدی متصل است استفاده کرد. بدین ترتیب که با تنظیم چوب و سبد زیر خوشه و ایجاد ضربه‌ای ناگهانی خوشه را درون سبد ریخت و سپس جمعیت درون سبد را روی پارچه سفید و یا روزنامه‌ای که جلوی درب ورودی کندو پهن شده تخلیه نمود تا خود زنبوران بتدریج وارد کندو شوند.
ولی اگر بچه کندو بر روی شاخه کلفت و یا تنه درخت خوشه بسته باشد و تکان دادن عملی نباشد کار انتقال به وسیله یک برس نرم و با احتیاط انجام شده و زنبورها در داخل کندو قرار می‌گیرند و یا قابی محتوی نوزاد سر باز یا قابی که عسل آن تخلیه شده باشد در نزدیکی جمعیت می‌گیریم و با برس یا دود زنبوران را روی قاب هدایت می‌کنیم و سپس قاب مورد نظر را به کندو انتقال می‌دهیم.
ب- چنانچه محل استقرار بچه کندو مرتفع باشد و دسترسی به آن و بردن کندوی آماده به آن نقطه ممکن نباشد در صورتی که شاخه باریک باشد ابتدا خوشه را در داخل یک کیسه نموده و درب آن را با نخ می‌بندند و شاخه را با اره بریده و در زنبورستان بچه زنبور را به کندو منتقل می‌کنند.
گرفتن بچه کندو از دیوار، تخته سنگ و تنه درخت:
گاهی محل استقرار بچه کندو طبیعی به صورت خوشه نبوده بلکه به صورت چسبیده بوده و قابل برس زدن و تکان دادن نیست. در چنین مواردی با استفاده از چند شان مومی زنبورها را بر روی کادرها هدایت کرده و آنها را به کندو منتقل می‌کنند. همچنین اگر ارتفاع محل قرار گرفتن بچه کندو زیاد باشد شان مومی را به چوب بلندی بسته و در روی توده زنبورها قرار می‌دهند. در این حالت زنبورها بر روی کادر مومدار جمع می شوند و می توان آنها را به همان حالت به کندوی آماده انتقال داد
در صورتی که بچه کندو بر روی سیم‌ها خوشه تشکیل دهند با استفاده از چوبی بلند که در انتهای آن سبد وصل شده بچه را به کندو انتقال می‌دهیم. ۲ الی ۳ روز بعد از بچه‌دهی و استقرار آن درون کندو، جمعیت باید تغذیه گردد.
چنانچه زنبوران روی دیوار یا روی زمین فرود آمدند با قرار دادن سبد و یا کندویی خالی روی خوشه موفق به گرفتن این نوع بچه نیز شده‌اید. در این مورد از قاب های محتوی نوزاد و برس یا دودی نیز می‌توان استفاده نمود. چنانچه بچه به بوته ای آویزان شود با قرار دادن کندویی با چند قاب زیر خوشه، با تکان‌های آرام و متوالی خوشه را به کندو انتقال می‌دهیم.
استفاده از فرمون بچه گیری:
این روش در کشور ما رایج نیست ولی در برخی کشورها از آن برای جلب بچه‌کندو به داخل کندوی آماده استفاده می‌کنند. در مکزیک از این روش برای جمع‌آوری بچه کندوهای زنبور قاتل استفاده می‌شود. ( زنبور قاتل هیبریدی از نژادهای افریقایی با زنبورهای امریکای جنوبی است که بسیار نیش زن و کشنده است )
پاشیدن شربت:
بعضی از زنبورداران با پاشیدن شربت بر روی یک دسته شاخ و برگ درخت و قرار دادن آن در مجاورت با خوشه بچه کندو آنها را به کندوی اماده منتقل می‌کنند. زنبورها معمولا برای خوردن شربت در اطراف آن جمع می‌شوند. البته عده‌ای معتقدند بچه کندوی طبیعی از عسل و شربت تنفر دارد زیرا که عسلدان آنها پر است.
شخصی که بچه کندوی طبیعی را می‌گیرد باید بداند که لازم نیست تمام زنبورها را در داخل کندو هدایت کندو همین قدر که ملکه و بخش اعظم زنبورها منتقل شدند بقیه هم به سمت کندو آمده و جایشان را پیدا می‌کنند. البته باید کندو را چند ساعت زیر جایگاه اولیه خوشه و یا در نزدیکی آن قرار داد تا باقیمانده زنبورها نیز داخل کندو شوند و سپس کندو را به جای اصلی ان منتقل نمود.
منبع : پرورش زنبور عسل (عبادی،رحیم )