کلنی های شروع کننده پرورش ملکه ( استارتر )
کلنیهای شروع کننده، کلنیهای بدون ملکه هستند که سلولهای ملکه آماده شده درون آنها قرار داده میشود. در این سلولها لارو زیر ۳۶ ساعت پیوند شده است.
زنبورهای جوان فراوان کلنیهای شروع کننده با ترشح ژله رویال و تغذیه لاروها میکوشند تا کلنی یتیم را نجات داده و آن را صاحب ملکه کند. کلنی شروع کننده به دو شکل بدون دریچه پرواز و با دریچه پرواز سازماندهی میشوند. کلنیهای شروع کننده بدون دریچه پرواز نیز دو نوع هستند که نوع اول در تاریکخانه و نوع دوم در مزرعه مستقر میشوند.
کلنی های شروع کننده بدون دریچه پرواز (مخصوص تاریکخانه)
برای تشکیل این کلنیها کندوهایی با گنجایش پنج قاب و ارتفاع ۷/۵تا ۱۵ سانتیمتر بیشتر از کندوهای معمولی استفاده میگردد. این قسمت اضافی در پایین کنو قرار دارد و دور آن را برای تهویه بهتر با شبکه توری ریز میپوشانند و روی کندو شربت خوری تعبیه میکنند. در این کندوی بدون ملکه و زنبور نر، دو تا سه کیلو گرم زنبور جوان میریزیم و در تاریکخانهای با دمای ۱۵ تا ۲۹ درجه سانتیگراد قرار میدهیم و سپس آنها را با شربت تغذیه میکنیم.
معمولا دو ساعت پس از سازماندهی کلنی میتوان قابهای حاوی سلولهای پیوند شده ملکه را به آن افزود. قابها باید در حدود ۲۴ تا ۳۶ ساعت در این کندو بمانند تا پذیرش صورت گیرد. در این کندوها دو قاب عسل در دو طرف، یک قاب گرده در وسط و قابهای حاوی سلول ملکه دردو طرف قاب گرده قرار میگیرد. مزیت این کندوها پذیرش در حدود ۸۰ تا ۸۵% است و از معایب آن، نیاز به تجهیزات خاص و تلفات زیاد جمعیت است.
کلنی شروع کننده با دریچه پرواز و ملکه در زنبورستان
استفاده از کلنیهای شروع کننده دارای ملکه در سیستمهایی رایج است که با استفاده از شبکه ملکه بسیار کوچک، دو طرف کندو به هم ارتباط دارد و در طرف بدون ملکه قاب های حاوی سلول ملکه را قرار میدهند.
در این حالت تبادل فرومن ملکه به صورت محدود صورت میگیرد، ولی کارگران در بخش بدون ملکه با پذیرش سلول و تغذیه آنها نقش خود را ایفا میکنند. به طور کلی موفقیت در این شیوه کم است ولی با وجود این بعضی از پرورشدهندگان ملکه با استفاده از آن، ملکه مورد نیاز خود را تولید میکنند.
در این روش از کندوهایی استفاده میشود که طول آنها بیشتر از کندوهای معمولی است و با یک فیبر قسمت بدون ملکه را از قسمت اصلی جدا میکنند. روی این فیبر محفظه نسبتا کوچکی برای نصب شبکه ملکه و تبادل محدود فرومن قرار داده میشود.
کلنی شروع کننده بدون دریچه پرواز و با ملکه در مزرعه
استفاده از کلنیهای شروع کننده بدون دریچه پرواز کمتر رایج است. برای سازماندهی و تشکیل آن در یک کلنی دو طبقه قوی، پوکهها، عسل و شفیرهها را در طبقه پایین و همه لاروهای جوان را در طبقه دوم قرار میدهیم و سپس در طبقه سوم که با یک شبکه توری ریز از طبقه دوم مجزا میشود و بدون دریچه پرواز است دو قاب کرده و اطراف آن قابهای پیوند قرار میدهیم.
در دو طرف قابهای گرده نیز قابهای عسل قرار میدهیم و هر روز در حدود نیم کیلوگرم زنبور جوان به طبقه سوم کندو اضافه میکنید. از این روش در مناطق با دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد استفاده میشود.
کلنیهای شروع کننده با دریچه پرواز در مزرعه
برای تشکیل این کلنیهای میتوان از کلنیهای یک طبقه قوی یا کلنی دو طبقه استفاده کرد. این روش رایجترین روش تشکیل کلنیهای شروع کننده است. برای انجام این کار ملکه و همه قابهای تخم و لارو را از کندو خارج می کنیم و فقط قابهای شفیره در دو طرف و کنار قابهای عسل باقی میماند.
مقداری زنبور جوان و یک قاب گرده به کندو اضافه میکنیم و با شربت ۵۰% کلنی را تغذیه می کنیم. کلنی ۲۴ ساعت بدون ملکه میماند تا احساس یتیمی در زنبورهای کارگر به وجود بیاید. سپس قابهای حاوی سلول پیوندی را میتوان به این کندو منتقل کرد. پس از ۲۴ تا ۳۶ ساعت باید قاب حاوی سلولها را به کلنیهای خاتمه دهنده انتقال داد.
در این مدت معمولا زنبورهای جوان با تغذیه لاروهای جوان، و بالا آوردن دیوراه سلولهای ملکه آنها را پذیرش مینمایند. در این روش، پذیرش سلولها کمتر است، ولی در هر منطقه و با هر شرایط آب و هوایی میتوان این روش را به کار برد.
منبع : پرورش ملکه زنبور عسل ( دکتر غلامحسین طهماسبی )