آموزش کامل تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل

زنبورھای نر :  
برای جمع آوری اسپرم باید از زنبورھای نری که کاملا بالغ بوده و در شرایط عالی پرورش یافته اند استفاده شود. زنبورھای نر وقتی از تولید بالای اسپرم برخوردار می باشند که در دوران لاروی و بعد از آن شرایط پرستاری و پرورشی و ھمین طور شرایط دمایی مناسبی را پشت سر گذاشته باشند و حداقل ١٢ تا ١۶ روز از تولد آنھا گذشته باشد.

زنبور ھای ملکه  :
ملکه ھا در سن ۶ تا ٨ روزگی بعد از تولد بھترین شرایط تلقیح پذیری را دارند. تلقیح کردن قبل از آن به دلیل بالغ نبودن منجر به تلفات خواھد شد و بعد از ١٢ روزگی ھم در سیستم دریافت و ذخیرهٔ اسپرم آنھا اختلال بوجود می آید و اسپرم کافی دریافت نخواھند کرد.

برنامه ریزی دقیق به منظور داشتن ملکهٔ بالغ و ھم زمان با آن, منبع اسپرم مناسب, در امر تلقیح مصنوعی از اھمیت بالایی برخوردار است.

جمع آوری کردن اسپرم از زنبور نر, داخل سرنگ تلقیح مصنوعی  :
بیرون آوردن دستگاه تناسلی زنبور نر و جمع آوری کردن اسپرم از آن میتواند بدون استفاده از مواد شمیایی و با کمک دست صورت بپذیرد .  از طریق چرخانیدن و فشار آوردن منظم به دو طرف شکم از سمت سینهٔ زنبور نر باعث بیرون آمدن دستگاه تناسلی آن خواھید شد.  در این صورت شکم ما بین انگشتان دست ( انگشت اشاره و شصت دست چپ ) فشرده می شود .  در حالت شکفته شدن کامل آلت تناسلی، ما میتوانیم دو شاخک جناحین آلت تناسلی را به خوبی ببینیم. با کمی فشار بیشتر ما توانیم گلولهٔ کرمی رنگ اسپرم زنبور نر را در نوک کروی شکل آن مشاھده کنیم .

آماده سازی سرنگ استریل شده بدون دریافت آلودگی از اھمیت بالایی برخوردار میباشد. ما می توانیم از رقیق کننده اسپرم یا سرم خوراکی قابل تزریق استریل شده که حاوی ٩ درصد نمک می باشد به منظور پرکردن مخزن انتھایی سرنگ استفاده نماییم.  ) این محلول را می توان از ھمه دارو خانه ھا تھیه کرد.  (
سرنگ باید قبل از به کارگیری با دقت کافی استریل شود و در حین پرکردن آن از مایع رقیق کننده از عاری بودن سرنگ از ھر گونه حباب ھوا اطمینان کامل داشته باشید.
استفاده از تکه شلنگی به طول ۴ میلیمتر که دارای قطر داخلی در حدود ١ میلیمتر و قطر خارجی ٣ میلیمتر میباشد به عنوان واشار ھواگیری دور سر سرنگ تلقیح الزامیست. رمز موفقیت در کار اسپرم گیری، داشتن یک سر سرنگ و سرنگ کاملا دقیق است به نحوی که بتوانیم جابجایی نیم تا ١ میلیمتر مایع اسپرم را در داخل سرسرنگ شیشه ای کنترل و تشخیص دھیم.
برای شروع کار جمع آوری اسپرم ابتدا محلول داخل سرسرنگ را تا حدود ٣ میلیمتر عقب کشیده تا حد و مرزی مابین اسپرم جمع شده و مایع رقیق کننده ایجاد شود. بايد از آمیختگی اسپرم با مایع جلوگیری شود و اسپرم جمع آوری شده به صورت پیوسته و بدون حباب جمع آوری شود.
کار با سرنگ ھایی که مخزن بزرگی را دارا می باشند ) بیشتر از ۵ ملکه ( به ھیچ وجه پیشنھاد نمی شود چون که درصد دریافت آلودگی را افزايش می دھد و چنانچه سر سرنگ گرفته شود، منجر به اتلاف کلیهٔ زحمت خواھد شزنبور نری که در دست چپ گرفته شده و در حالت برداشت اسپرم قرار دارد را به آرامی به دھانهٔ سر سرنگ نزدیک کرده و از این به بعد به کمک میکروسکوپ ( بینوکولر ) که قبلا تنظیم شده است شروع به جمع آوری اسپرم می کنید. برخورد خیلی کوتاه گلولهٔ اسپرم و کنار کشیدن آن در حدود ١ میلیمتر از دھانهٔ سر سرنگ و تشکیل یک ارتباط نخ مانند مابین گلولهٔ اسپرم و سرسرنگ باعث جلوگیری از جمع آوری کردن مایع سفید رنگ زیر اسپرم خواھد شد که این امر از مسدود شدن دھانهٔ سر سرنگ جلوگیری می کند. تاکید می شود که از ارتباط مستقیم با مایع سفیده تخم مرغ مانند دوروبر اسپرم جدا خوداری کنید.
بعد از جمع آوری کردن ھر بار اسپرم و قبل از گرفتن زنبور نر بعدی از باز بودن دھان ه ورودی سرِ سرنگ اطیمنان حاصل کنید و محتویات داخل آن را تا ٣ میلیمتر عقب بکشید تا از خشک شدن اسپرم در دھانهٔ سر سرنگ جلوگیری شود.
جمع آوری اسپرم خیلی پیچیده تر و مشکل تر از کار تلقیح ملکه میباشد. با استفاده از گوش پاک کن استریل شده و آغشته کردن آن به مایع رقیق کننده، می توانیم دھانهٔ سر سرنگ را مرتبا پاک نگاه داریم تا از خشک شدن اسپرم در دھانهٔ سرسرنگ جلوگیری کنیم.
در صورتی که ھمه موارد رعایت شود مشاھده می کنید که کم کم به ستون کرمی رنگ اسپرم در داخل سر سرنگ اضافه خواھد شد. چنانچه مابین اسپرم جمع آوری شده حباب ھوا وجود داشته باشد بايد تا خروج کامل حباب، اسپرم را برروی آلت تناسلی و قسمت گلولهٔ اسپرمی یک زنبور نر تخلیه کرد و بعد دوباره شروع به جمع آوری آن کنید. وجود حباب ھوا باعث جھش فنری اسپرم درداخل سرسرنگ میشود و موجب مزاحمت بعدی در روند جمع آوری اسپرم خواھد شد. بر روی سرسرنگ شیشه ای تلقیح، طولی برابر ١٢ میلیمتر برابر است با اسپرم مورد نیاز برای یک ملکه که این مقدار در حدود  ٨ - ١٠میکرولیتر میباشد.

* حداکثر زمانی که برای تلقیح یک ملکه باید صرف شود نباید بیشتر از ۵ دقیقه باشد. ھر چه سریعتر عمل تلقیح صورت پذیرد، نتیجهٔ بھتری در بر خواھد داشت.

طریقهٔ وارد کردن ملکه زنبور عسل در داخل نگھدارندهٔ ملکه روی دستگاه تلقیح مصنوعی  :
ما از دو وسیلهٔ شفاف پلاستیکی به منظور ثابت کردن ملکه در دستگاه استفاده می کنیم که اوّلی ھدایت کننده و دومی قسمت نگھدارندهٔ ملکه می باشد.برای وارد کردن ملکه در داخل نگھدارنده بھترین حالت گرفتن ملکه با انگشت اشاره و انگشت شصت از زاویهٔ سینهٔ ملکه می باشد که این عمل بھتر است برروی سطحی سفت مانند میز کار و مانند آن صورت پذیرد، زیرا از این طریق ملکه نمی تواند خود را جمع کند و کمتر به شکم او آسیب می رسد.

بعد ملکه را با سر وارد ھدایت کننده می کنیم، که ملکه سعی در خروج از این راه را دارد که بعد از رسیدن به انتھای بسته ھدایت کننده، دوباره شروع به بازگشت به صورت عقب عقب می کند که در این لحظه با قرار دادن نگھدارندهٔ ملکه در دھانهٔ قطعهٔ اولی میتوانیم ملکه را در جای دلخواه قرار دھیم. حالا سمت سر نگھدارنده و ملکه را روی لوله گاز می چسبانیم.
در بعضی از موارد دیده می شود که ملکه ھا به علت کوچک بودن سعی در خروج از انتھای نگھدارندهٔ ملکه دارند که در این صورت با دادن سریع گاز بیھوشی و بعد از آن با فوت کردن به ملکه از زاویهٔ انتھایی شکم ملکه, آن را قدری به سمت جلو ھدایت نموده تا در م وقعیت مناسب قرار گیرد. باید دو یا سه حلقه آخر شکمی ملکه بیرون آمده باشد.

بیھوش کردن ملکه زنبور عسل   : 
ملکه باید در حالت تلقیح کاملا بیھوش باشد . گاز CO2 که قبلا میزان خروج آن بوسیلهٔ گذرانیدن گاز از داخل مخزن آب کنترل شده است را به داخل شلنگی که به انتھای نگھدارندهٔ ملکه متصل می باشد ھدایت می شود که بعد از گذشت ٢٠ ثانیه ملکهٔ داخل نگھدارنده را آرام و قدری بعد کاملا بیھوش خواھد کرد. بھترین نشانه بیھوشی ملکه, قطع شدن حرکات پمپی شکم می باشد.
رسانیدن ٣ تا ۵ دقیقه گاز CO2 به ملکه ھا باعث رشد و آماده سازی دستگاه تناسلی ملکه ھا به منظور دريافت اسپرم و بعد از آن شروع زودرسِ تخمگذاری آنھا خواھد شد. چنانچه تلقیح کننده از سرعت و عملکرد بالایی برخوردار باشد و ملکه ھا در حین تلقیح کمتر از ٢ دقیقه گاز دریافت کنند و بعد از ۵ روز شروع به تخم گذاری نکرده باشند ما می توانیم با دادن مجدد ۴ دقیقه گاز CO2 ملکه ھا را وادار به تخمگذاری کنیم. ولی معمولا استعمال ۵ دقیقه گاز یک روز قبل از تلقیح و گازی که در حین تلقیح دریافت میکنند کافی می باشد.ما می توانیم تعداد زیادی ملکه را در داخل قفسک ھا, یک روز قبل از تلقیح در داخل یک سطل قرار داده و با قرار دادن شلنگ کپسول گاز CO2 در داخل آن و پوشاندن درب ظرف با یک حولهٔ ضخیم, ھمگی ملکه ھا را یکباره به مدت ۵ دقیقه گاز دھیم. ولی در گازدھی به ملکه ھا نباید زیاده روی کرد که باعث کوتاه شدن طول عمر آنان خواھد شد.

باز کردن قسمت انتھایی شکم ملکه زنبور عسل    :
مھارکردن و باز کردن قسمت صحیح انتھایی شکم ملکه نقش اساسی را در روند تلقیح به عھده دارد. قرار گرفتن قلاب سوراخ دار برای گرفتن نیش، در سمت راست فرد تلقیح کننده و سمت پشت ملکه و قرار گرفتن قلاب شکمی در سمت چپ تلقیح کننده و شکم ملکه و در ضمن بیرون آمدن کامل دو تا سه بند انتھایی شکم ملکه از داخل نگھدارنده، بھترین شرایط را دارا میباشد
 

به وسیلهٔ یک اھرم یا خلال دندان استریل شده به آرامی بند آخر شکم ملکه را باز کرده و اول قلاب شکمی را در موقعیت مناسب قرار داده و کمی به چپ می کشیم. بعد از باز شدن دھانهٔ انتھایی مخرج ملکه به آھستگی قلاب سوراخ دار را به سمت نیش ملکه برده و با گرفتنش آن را به سمت راست عقب و کمی به بالا ھدایت می کنیم و در این حال قلاب شکمی را با ھدایت کردن آن به سمت پایین از باز شدن دھانهٔ مھبل ملکه اطمینان حاصل می کنیم. باید توجه داشته باشید که در این حالت ملکه در بیھوشی کامل به سر برده و از ھر گونه حرکت پمپ مانند در انتھای شکم آن جلوگیری شود.
بعد از درگیر کردن قلابھا دوباره به تنظیم دقیقتر میکروسکوپ با بزرگ نمایی بیشتر می پردازیم. باز نگھداشتن بند آخر شکم ملکه به مدت بیشتر از ٢ تا ٣ دقیقه باعث خشک شدن چین ھای اولیهٔ مھبلی ملکه خواھد شد و گذشته از آسیب رساندن به ملکه کار تلقیح را تقریبا غیر ممکن می سازد.
بیرون آمدن کامل دو بند آخر شکم ملکه از نگھدارنده باعث سھولت در امر تلقیح و راحت فرو کردن سر سرنگ به داخل کانال انتقال اسپرم ملکه خواھد شد. دھانهٔ مھبل ملکه دارای چین ھای متعدد میباشد و کاملا آسیب پذیر است و کوچکترین حرکت و اشتباھی باعث صدمه دیدن و تلف شدن ملکه یا تخم ریزی نکردن آن خواھد شد.

تزریق اسپرم به ملکه زنبورعسل :
وقتی دھانهٔ ورودی کانال اسپرم را به وسیلهٔ قلاب ھا کاملا باز کردیم، سرنگ را از سمت راست و وسط شکاف ھشت مانندی که توسط سیاھی نیش ایجاد شده و به سوراخ ورودی ختم می شود حرکت داده و به دھانهٔ مجرا که رسید کمی به سمت چپ و با فشاری خیلی ظریف به پایین، باعث فرو کردن 5.1 میلیمتر از سرسرنگ به داخل کانال می شود. ورود بیشتر از حدّ سرسرنگ به داخل کانال آسیب دیدگی را به ھمراه خواھد داشت. اسپرم ھا درحالت تلقیح، جھشی درحدود نیم میلیمتر را خواھند داشت که با 5.1میلیمتر وارد کردن سرسرنگ به داخل مجرا، مسیر ورود به کیسهٔ ذخیرهٔ اسپرم را به راحتی طی خواھند کرد. حجم حدود  ٨ -١٠ میکرولیتر اسپرم باید وارد شود .
 

بايد دقت داشته باشید که چنانچه تخلیهٔ سرنگ به سختی انجام می پذیرد یا اینکه اسپرم از دوروبر سرسرنگ بیرون می زند، نشانه ی قرار نگرفتن صحیح سرسرنگ در داخل کانال می باشد که در اینصورت کار بايد سریع متوقف شود و دوباره از سر گرفته شود. چنانچه بیش از دو بار فعالیت موفق به پیدا کردن کانالِ ورودی نشدید، کار را کاملا متوقف کنید و این ملکه را روز بعد دوباره تلقیح کنید.

مواردی که بعد از تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل بايد مورد توجه واقع شوند :
بعد از تلقیح و به ھوش آمدن ملکه، ملکه به کندوچهٔ پرورشی خود باز گردانده خواھد شد. بھترین روش استفاده از قفسک ھای کتابی شکل مابین شانھا می باشد، که با قرار دادن کمی خمیر شیرین در دھانهٔ خروجی قفسک موجبات معرفی تدریجی ملکه به کندوچهٔ خودش را فراھم می سازیم.
ھمچنین میتوانیم ملکه را در وسط یک ورق لوله شدهٔ کاغذ که سر و ته آن با کمی خمیر شیرین بسته شده در مابین شان ھا به کندوچه معرفی کنیم. مھمترین مسئله بعد از تلقیح، پرستاری سریع زنبوران کارگر از ملکه و قرار دادن ملکه در جمعیت مناسب میباشد.
با توجه به اینکه فقط در ٢۴ ساعت اول بعد از تلقیح امکان وسیع جذب اسپرم در داخل کیسهٔ ذخیرهٔ اسپرم ملکه می باشد، باید ملکه شرایط محیطی و حرارتی کاملا مناسبی را داشته باشد و به ھیچ وجه نباید یک ملکهٔ تلقیح شده به مدت زیادی در داخل قفسک نگھداری شود. ملکه معمولا بعد از ٥ روز تخمریزی را شروع می کند.
مدت زمانِ مختلفی برای نگھداری ملکهٔ تلقیح شده در داخل کندوچه پیشنھاد می شود، ولی به نظر من تا زمانیست که اولین سری تخم ھای ملکه تلقیح شده از داخل سلول ھا متولد شوند. از این طریق گذشته از تقویت کندوچه، از کیفیت تلقیح ھم آگاھی کامل پیدا خواھیم کرد که ملکه تلقیح شده یا نه.

تھیه کننده :  مهندس رحمانی پرست

اللّھُمَّ كُنْ لِوَلِیِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ
صَلَواتُكَ عَلَیْه وَعَلى آبائِه
في ھذِهِ السّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَةٍ
وَلِیّاً وَحافِظاً
وَقائِدا وَناصِرا وَدَلیلاً وَعَیْناً
حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَك طَوْعاً
وَتُمَتِّعَهُ فیھا طَویلاً

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------