تله گرده گیر و نصب آن
تله گرده گیر ساده‌ترین روش برای جمع‌آوری گرده است ، تله گرده گیر مطلوب می‌تواند در شرایط بسیار خوب بیش از ۵۰ درصد تمام گرده‌هایی که زنبوران به کلنی می‌آورند و ممکن است روزانه در حدود نیم کیلو‌گرم باشد جمع‌آوری نماید، تله‌گرده مطلوب تمام گرده‌های آورده شده توسط زنبوران را جمع‌آوری نمی‌کند.
اصول کار تمام تله‌گرده‌ها بر این اساس است که در مسیر عبور زنبور به داخل کلنی، شبکه‌ای با سوراخهای مناسب نصب می‌شود و هنگام عبور زنبور از آنها بارهای گرده عبور نمی‌کنند و در داخل مخزن تله گرده گیر افتاده و قابل جمع‌آوری می‌باشند.
شبکه معمولاً از جنس فلزی و پلاستیکی ساخته شده است و تعداد سوراخهای ۵ میلی‌متری در هر سانتیمتر مربع باید ۳ سوراخ باشد. برای خروج زنبورهای نر نیز باید سوراخی به قطر ۵.۶ – ۷ میلی‌متر در نظر گرفته شده تا آنها آزادانه از کندو خارج شوند.
جهت جلوگیری از ورود زنبوران به مخزن و جمع‌آوری مجدد گرده‌ها، مخزن بوسیله یک توری فلزی با سوراخهای ۳-۴ میلی‌متری پوشیده شده و در کف مخزن یک کاغذ معمولی یا توری فلزی قرار می‌گیرد تا به خشک شدن گرده کمک نماید و از فساد و تولید قارچ جلوگیری گردد.
بدنه و مخزن تله گرده گیر معمولاً از جنس چوب یا پلاستیک است. نوع چوبی رطوبت کمتری روی سطح را در خود نگاه می‌دارد و نوع پلاستیکی قابلیت شستشو و ضد عفونی بهتری دارد.
نصب تله گرده :
بهترین زمان نصب تله‌گرده با توجه به شرایط آب و هوایی متفاوت است و برنامه زمانبندی خاصی را بخصوص در کشور ما که داری تنوع آب و هوایی زیادی است نمی‌توان توصیه کرد ولی زنبورداران هر منطقه با توجه به شناختی که از زمان گلدهی گیاهان منطقه خود دارند می‌توانند بهترین زمان تولید گرده را مشخص نموده و به نصب تله‌گرده اقدام نمایند.
برای نصب تله‌گرده زنبورداران باید ابتدا در اسفندماه کندوها را از نظر قدرت و جمعیت بررسی کنند و در اوایل فروردین تله گرده گیر را فقط بر روی کندوهای قوی و سالم که دارای بیشترین نوزاد هستند نصب نمایند. وضعیت شبکه و نصب تله باید طوری باشد که برای زنبوران کمترین مزاحمت ایجاد گردد و زنبوردار کمتر در محدوده پرواز زنبوران قرار گیرد.
تله‌گرده باید طوری نصب شود که قسمت‌های مختلف یکدیگر را بخوبی بپوشانند، یعنی هیچگونه مدخل و شکافی برای ورود به کندو بجز ورودی تله‌گرده وجود نداشته باشد.
با توجه به جریان گرده ابتدا تله‌گرده بصورت روزانه و سپس با فواصل بیشتری بررسی می‌شود تا از میزان گرده جمع‌آوری شده در مخزن اطلاع حاصل گردد؛ گرده باید بطور متوالی و حداکثر به فاصله هر پنج روز برداشت برداشت شود و مخزن جمع‌آوری پس از هر بار برداشت تمیز شده و خشک گردد.
معمولاً تله گرده گیر باید بصورت دوره‌ای گذاشته شود مثلاً هر ده روز تله را برداشته تا کلنی استراحت نماید. اگر شرایط از نظر وضعیت تخمگذاری مناسب بود می‌توانددوباره نصب گردد. نصب تله‌گرده می‌تواند تا اواخر خرداد ادامه یابد.
در بیشتر نقاط ایران دو جریان عمده گرده وجود دارد :
• جریان گرده بهار : حداکثر استفاده از تله گرده در بهار و به ندرت در تابستان می‌باشد.
• جریان گرده پاییز : تولید گرده در اواخر شهریور با گرده گلهایی مانند مینا شروع شده و در اواسط پاییز با گلهای پاییزی مانند زعفران ادامه می‌یابد و در انتها با اولین یخبندان به پایان می‌رسد.
نکات لازم برای نصب تله گرده گیر:
• نصب تله گرده گیر در مناطق مرطوب باید با توجه بیشتری انجام شود.
• تغذیه کلنی با شربت آب و شکر می‌تواند از عوارض ناشی از نصب تله‌گرده (کاهش تعداد نوزادان) جلوگیری نماید و بر افزایش تولید گرده مؤثر می‌باشد.
• رعایت اصول صحیح نصب تله‌گرده (صرف نظر کردن از جمع‌آوری متوالی و بسیار زیاد گرده از کلنی).
• انتخاب کلنی‌های سالم و عاری از بیماری بویژه برای بیماری لوک مهم می‌باشد.
منابع
• زنبورعسل و پرورش آن (شهرستانی، نعمت الله)
• پرورش زنبور عسل (عبادی، رحیم)