ویژگی های گیاهان در جلب زنبورعسل

نقش گیاهان عسل زا از نظر تامین نوع گرده و شهد در کیفیت عسل ما را بر آن داشت تا به ویژگی های این گیاهان در جلب زنبور عسل بپردازیم.
از روش مشاهده مستقیم و نصب تله گرده گیر استفاده شد. تعداد ۱۰ کندو در منطقه سیراچال که در ۴۰ کیلومتری شمال کرج – چالوس، با وسعت ۱۵۰۰ هکتار می باشد مستقر شد و با نصب تله گرده گیر بر روی کندوها، جمع آوری و برداشت گرده های حمل شده به هر کندو با رعایت فواصل زمانی ۳ روز، در ماه های خرداد تا پایان شهریور سال۱۳۸۳ انجام شد.
نمونه های گیاهان منطقه نیز جمع آوری شدند. از گرده های گیاهان و گرده های به دست آمده از تله گرده گیر با روش استولیز ارتمن لام میکروسکوپی تهیه شد. بررسی های مقایسه ای با میکروسکوپ آنالیز تصویری با نرم افزار Live ۳۰۰۰ انجام شد. ساچمه های گرده به دست آمده از تله گرده گیر در هر ماه بر اساس رنگ جدا و وزن شدند، ابعادشان اندازه گیری شد و درصد تراکم آنها تعیین شد.
مشاهدات مستقیم و آنالیز گرده ها نشان داد ۱۸ تیره و ۸۵ گونه گیاهی مورد استفاده زنبور عسل است. آزمایشها و بررسیها نشان داد که بیشترین میانگین درصد وزنی گرده های جمع آوری شده در تله گرده گیر ۴۷.۶ درصد مربوط به گرده های زرد رنگ است که به طور عمده از گیاه زرشک Berberis vulgaris می باشد. پس نوعی گزینش وجود دارد و نشانگرهای جذابیت گل نیز دخالت دارند. ولی نمی توان گفت که زرد، همیشه رنگ برتر در انتخاب زنبورها است.
رنگ چه برای گرده ها و چه برای گلبرگها می تواند یک عامل جذب زنبورها باشد ولی بخصوص در گرده ها عامل رنگ می تواند تحت تاثیر عوامل دیگر از جمله سطح پوشش و تعداد گل قرار گیرد. فراوانی رنگ جام گل در گلهای گزینش شده به ترتیب: زرد، صورتی، آبی و ارغوانی به یک نسبت و قرمز بوده است. گزینش یا انتخاب گرده مستقل از شهد است. در ماه وفور گرده دلخواه (زرشک) جمع آوری سایر گرده ها بسیار کم می شود. در ماه نقصان گرده دلخواه، دامنه جمع آوری و تنوع گرده ای وسعت می یابد.

منبع : راضیه تقوی زاد، احمد مجد،فتح اله فلاحیان، حسن نظریان ،صدیقه مهرابیان