چسب باتیک موم و پارافین؛ از موم طبیعی برای خلق هنر استفاده کنیم

موم زنبور عسل یکی از مواد منحصربفرد تولید شده توسط زنبور عسل است. هرچند تاکنون تلاش های زیادی شده تا موم مصنوعی تولید و جایگزین موم طبیعی شود، اما هنوز خواص موم طبیعی متفاوت با موم مصنوعی یا موم های پارافینی است. شاید این موضوع در تولید چسب با موم بیشتر جلوه کند. اگرچه امروزه بسیاری از شرکت های تولید کننده چسب از موم طبیعی استفاده نمی کنند؛ اما در کارهای هنری، هنرمندان حرفه ای ترجیح می دهند از چسب باتیک تولید شده از موم استفاده نمایند.

ساخت چسب خانگی اگرچه برای برخی از افراد خیلی سخت و دشوار است؛ اما به نظر می رسد با کمی صبر و حوصله بتوان آن را به سادگی درست کرد. به ویژه برای کارهای هنری که استفاده از چسب های باتیک پارفینی آنقدرها مطلوب نیست، بهتر است خود فرد دست به کار شود و با موم طبیعی چسب بسازد. قطعا در این صورت اثر هنری تولید شده ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد و حتی چسب دست ساز نیز به آن اضافه می شود. البته همانطور که می دانید چسب باتیک بیشتر در زمینه طراحی و نقاشی روی پارچه مورد استفاده قرار می گیرد.

در این مطلب کوتاه قصد داریم به نحوه ساخت چسب باتیک خانگی با موم زنبور عسل بپردازیم و سپس به روش کار با آن در هنرهای تجسمی اشاره کنیم. البته کافی است با این چسب جذاب آشنا شوید و از آن در غیر از کارهای هنری هم استفاده کنید.

چسب باتیک چیست و چه کاربردی دارد؟
چسب باتیک یکی از چسب های پرکاربرد در فعالیت های هنری است. این چسب برای محافظت از رنگ و خشک کردن آن به نحوی که با استفاده از آب رنگ از بین نرود استفاده می شود. تقریبا تمامی هنرمندانی که از نقاشی روی پارچه، سطوح و هر شیء که نیاز به شستشو دارد، نیاز به چنین چسبی دارند. نکته مهم و جالب توجه اینجاست که چسب باتیک به سادگی قابل ساخت در خانه است. شما بدون هیچ پروسه خاصی می توانید با استفاده از موم زنبور عسل چنین چسبی را تهیه کنید.

هنرمندان از روش های مختلفی برای درست کردن چسب باتیک بهره می برند. این موضوع وابستگی کاملی به نوع استفاده از چسب باتیک دارد. با این حال دو ماده اصلی برای تهیه چسب باتیک، موم و پارافین است. تقریبا اکثر هنرمندان از ترکیب این دو ماده با هم برای درست کردن این نوع چسب استفاده کرده و مورد مصرف قرار می دهند.

با توجه به اینکه موم پارافینی انعطاف پذیری کمی دارد، در بسیاری از کارها مثل استفاده از چسب باتیک بر روی پارچه، نمی توان از چسب پارافینی استفاده کرد. این در حالی است که چسب تولید شده با موم زنبور عسل انعطاف پذیری بالایی داشته و احتمال ترک خوردن آن کمتر است. البته در برخی موارد ممکن است نیاز باشد تا طرح هنری ترک های ریزی نیز برای زیبایی به خود بگیرد. در این صورت می توان از ترکیب موم طبیعی زنبور عسل و پارافین برای تولید چسب باتیک استفاده کرد.

چطور چسب باتیک درست کنیم؟
درست کردن چسب باتیک کار چندان سختی نیست. شما این نوع چسب را با ذوب کردن موم و پارافین و ترکیب آن ها با هم درست می کنید. به همین سادگی! البته نسبت موم به پارافین موضوع مهمی است که تفاوت در اثر هنری را می سازد.اگر در هنر رنگ آمیزی و تثبیت آن با استفاده از چسب باتیک دوست دارید شاهد تعداد بیشتری از ترک ها باشید، باید نسبت پارافین را بیشتر کنید. برای مثال به ازای هر 10 گرم موم طبیعی زنبور عسل، 20 گرم پارافین ذوب کنید و با همن مخلوط نمایید. هرچه میزان پارافین در این ترکیب بیشتر شود، ترک های روی پارچه نیز بیشتر خواهد شد. این موضوع در استفاده از چسب باتیک در دیگر متریال ها نیز صادق است.

راهکار دیگر استفاده مساوی از پارافین و موم طبیعی است. در این صورت چسب بهتر جذب پارچه می شود. اصولا در کارهای هنری برای قالب زدن پارچه از این نوع چسب باتیک استفاده می شود. با این حال روش های استفاده از چسب باتیک تولید شده با نسبت مساوی موم و پارافین بسیار زیاد است.اگر بخواهید شکل های بزرگ تری با استفاده از چسب باتیک درست کنید، باید از موم بیشتر از پارافین استفاده نمایید. برای مثال همان میزان 2 به 1 می تواند گزینه خوبی باشد. با این تفاوت کهنسبت موم اینبار 2 و نسبت پارافین 1 است.

برخی هنرمندان نیز از موم به تنهایی برای درست کردن چسب خانگی باتیک استفاده می کنند. این روش به ویژه برای زمانی که قصد ایجاد خطوط و نقش های دقیق دارید، مناسب است. برخی از روش های درست کردن پارچه با طراحی چسب باتیک موم به این صورت است که از موم تنها برای درست کردن چسب خانگی استفاده می شود و با چند بار خشک کردن پارچه، به آن ترک افزوده می شود.

دقت داشته باشید که وقتی صحبت از موم برای درست کردن چسب خانگی به ویژه چسب باتیک می شود، منظورمان موم طبیعی زنبور عسل است. در بسیاری از فروشگاه های فروش لوازم و تجهیزات هنری به ویژه آن هایی که تجهیزات ساخت شمع می فروشند، موم سویا نیز به فروش می رسد. اگرچه از ان ها هم می توان استفاده کرد؛ اما موم طبیعی زنبور عسل چیز دیگری است.

-