بررسی نقش بره موم در ادیان و تمدن های مختلف

 

بره موم یک ماده تازه کشف شده نیست که بخواهیم به تازگی از آن استفاده کنیم. خواص بره موم به مرور زمان کشف شده و از آن در سال های پیش و در تمدن های مختلف بشری استفاده شده است. در واقع بره موم و استفاده از آن سابقه بیش از ۲۵۰۰ سال دارد و شاید بسیار بیشتر داشته باشد. گفته می شود ارسطو که ۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح متولد شده نیز از بره موم استفاده کرده و آن را در رساله های متعددی بیان کرده است.
البته آنچه که مشخص است علاوه بر ارسطو جوامع مختلف زیادی پیش از او نیز از بره موم استفاده می کردند. در نتیجه به جرئت می توان گفت که تاریخ استفاده از بره موم شاید به اندازه استفاده از عسل باشد. با این حال تاریخ کاربرد این ماده در زندگی انسان ها به تمدن های مختلف بشری باز می گردد.
نکته جالب توجه این است که ادیان مختلف نیز به بره موم به عنوان یک ماده شگفت انگیز و حیات بخش توجه داشته اند و این محصولی که به اراده خداوند توسط زنبور عسل تولید می شود را مورد توجه قرار داده اند.در ادامه به برخی از کاربردهای بره موم در ادیان و تمدن های گذشته می پردازیم که می تواند به شما دیدگاه بهتری در مورد این ماده شگفت انگیز بدهد.

بره موم در دین یهود
بره موم به صورت دقیق در دین یهود مورد استفاده قرار می گرفته است یهودیانی که از گذشته اطبا حاذقی داشته اند، از این ماده پرخاصیت در درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند. تحقیقات نشان می دهد که در تولید بسیاری از داروهای دوران عهد عتیق از بره موم استفاده شده است. در دین یهود بره موم را «تی زوری» می نامیدند و هنوز هم در بسیاری از منابع یهودیان این نام به چشم می خورد.

بره موم در دین اسلام
در دین اسلام نیز توجه زیادی به زنبور عسل و فرآورده های آن شده است. قرآن به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان تاکید زیادی بر توجه اندیشمندان و محققان به زنبور عسل و فرآورده های آن داشته و همین موضوع باعث شده تا دانشمندان مختلف بر روی این حشره و فرآورده های مختلفی که دارد تحقیقات زیادی انجام دهند.
یکی از معروف ترین دانشمندان مسلمان ایرانی، ابوعلی سینا است که از بره موم به عنوان موم سیاه یاد می کند. ابوعلی سینا بره موم را به عنوان ماده ای برای بیرون کشیدن خار و خاشاک از بدن انسان مورد استفاده قرار می داد که علاوه بر بیرون کشیدن آنها، خاصیت ضدعفونی کنندگی آن قسمت را نیز بر عهده داشته باشد. همچنین در منابع مختلفی که از این دانشمند به جای مانده، موم سیاه را به عنوان یک ماده پاک کننده می داند.
یکی از کاربردهای بره موم که در بسیاری از تمدن ها و ادیان مورد توجه قرار نداشته و بوعلی سینا به آن توجه زیادی داشته است، استفاده از بوی بره موم برای ایجاد عطسه در بیماری های مختلفی است که نیاز به عطسه داشته اند. امروزه بسیاری از دانشمندان در حال تحقیق بر روی بوی بره موم و خواص آن هستند و به نظر می رسد نتایج مهمی در سال های آتی به دست خواهد آمد.

بره موم در مصر باستان
شاید یکی از مشهورترین کاربردهای بره موم که همه ما آن را می شناسیم، مربوط به مصر باستان بوده است. در مصر باستان از بره موم به همراه عسل، موم و ترکیبات دیگر، ماده ای تولید می شد که برای مومیایی کردن اجساد مختلف به کار می رفت. این تنها کاربرد بره موم در مصر باستان نبوده و تحقیقات نشان می دهد که پزشکان مصر باستان نیز از بره موم برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند. پزشکان معروف مصری در آن زمان بره موم را یک ماده حیات بخش می دانستند و تلاش می کردند تا جای ممکن از این ماده استفاده کنند.

بره موم در بین یونانیان باستان
یونانیان نیز از جمله تمدن هایی بوده اند که در زمینه علم پزشکی پیشرفت های چشمگیری را رقم زدند. به همین علت بسیاری از مورخان، یونانیان را از اولین اقوام و تمدن هایی می دانند که از بره موم به صورت رسمی به عنوان ماده ای پزشکی استفاده کرده اند.
یونانیان تلاش زیادی کردند تا با نگاه به زنبورداری به عنوان یکی از رشته های کشاورزی در تمدن یونان این کار را گسترش داده و در نتیجه بتوانند از خواص مختلف تولیدات زنبور عسل استفاده کنند. گفته می شود بسیاری از پزشکان یونانی از بره موم برای عمل های جراحی مختلف به منظور ضدعفونی کردن یا موارد مختلف دیگر استفاده می کردند. همچنین یونانیان نیز همانند مصریان برای مومیایی کردن اجساد سربازانی استفاده می کردند که در فاصله های دور از کشور خود کشته می شدند.
یکی دیگر از کاربردهای مهم بره موم در یونان باستان این بود که از این ماده نوعی عود ساخته می شد که با سوختن آن عطری خوشبو به نام پامچال به وجود می آمد. البته به جز بره موم، مواد دیگری نیز در این نوع عود وجود داشته است.

نقش بره موم در روم باستان
به طور کلی رومیان را به عنوان تمدنی که توانسته زنبورداری را در کل دنیا بگستراند و شیوه های نوین و مدرنی را به آن اضافه کند، می شناسند. رومیان توانستند با استفاده از راهکارهای علمی زنبورداری را گسترش داده و در نتیجه از محصولات مختلف زنبور نهایت استفاده را ببرند. اوج شکوفایی استفاده از بره موم در تمدن های بشری را می توان در دوران روم باستان جستجو کرد.
در این دوران از بره موم برای بهبود درد های سینوسی، کاهش التهاب ها، بهبود زخم و همچنین خارج کردن اجسام مختلف از درون بدن انسان استفاده می کردند. از زمان روم باستان به بعد نیز بسیاری از این کاربردها مورد استفاده قرار گرفت؛ چرا که در کتاب های مختلفی به خواص بره موم اشاره شده است.

آنچه که گفته شد، تنها اشاره ای کوتاه به کاربرد بره موم در تمدن های مشهور بشری بود. تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از تمدن های کوچک و بزرگ دیگر به ویژه تمدن هایی که در ایران بوده اند نیز از بره موم استفاده های مختلفی می کرده اند. این نشان دهنده این موضوع است که کاربرد بره موم نه تنها به گسترش علم در سال های اخیر بلکه مربوط به قرن ها پیش است. شاید وقت آن رسیده که کمی بیشتر بره موم را جدی بگیریم و در درمان بیماری های مختلف از آن استفاده کنیم.