اقدامات لازم در کوچ زنبورستان
در کوچ زنبور عسل رعایت مواردی جهت ایمن ماندن زنبور دار , زنبور و شهروندان بسیار ضروریست .بسیار اتفاق افتاده که عدم رعایت برخی از نکات ساده در بار زدن زنبور یا حمل و نقل اشتباه , باعث بروز فاجعه و خسارت های جبران ناپذیری شده است لذا به موارد زیر در کوچ زنبور دقت شود
۱) ایمنی زنبور دار :
* با توجه به اینکه زنبور در شب هنگام روحیه تهاجمی بیشتری دارد و به هر موجود متحرکی حمله می کند پوشیدن لباس ضخیم و روشن که نیش زنبور وارد بدن نشود , ضروری است .
* در لباس مچ دست ها و در شلوار مچ پاها بایست کش داشته باشد که زنبور نتواند وارد لباس شود . دستکش ها روی آستین را بپوشاند . " پوشیدن لباس سرتاسری توصیه موکد است "
* استفاده از کلاه هنگام بار زدن و تخلیه کندوها ضروری است . با توجه با بالا رفتن زنبور از لباس , بایست حتما کش کلاه را روی یقه انداخت تا زنبور به گردن نیش نزند .
* پوشیدن چکمه برای بارگیری زنبور امری بسیار مهم است . با توجه به فصل گرما وجود حیوانات موذی و خطرناک مانند مار عقرب و ... در زیر کندو بسیار محتمل است .
* پس از بلند کردن کندو نبایست از فضای زیر کندو برای راه رفتن استفاده کرد . احتمال گزیدگی بیشتر است .
۲ ) ایمنی زنبور :
* کوچ حتما بایست پس از تاریکی هوا صورت بگیرد تا همه جمعیت پروازی به کندو ها برگشته باشند .
* قاب های کندوهایی که دارای ذخیره بالای عسل هستند را بایست برداشت . قاب های پر از عسل در مسیر کوچ شکسته شده و باعث ایجاد تلفات زیاد در زنبوران می شود .
* قبل از بار زدن حتما با آب جلوی دریچه پرواز اسپری شده تا زنبورانی که شب هنگام " مخصوصا در فصول گرم " در جلوی دریچه پرواز تجمع نموده به تصور اینکه بارندگی شده ,خیلی زود به داخل کندو رفته سپس در کندو کاملا بسته شود .
این کار هم باعث کم شدن تلفات در زنبور بوده و درصد نیش خوردن را هم کمتر می کند .دریچه هایی که خراب است و زنبور از آن بیرون میزند را با گل می توان بست .
* هنگام بار کردن کندو ها و همچنین بستن دریچه پرواز نبایست از نور قوی استفاده کرد . زنبور مانند هر حشره ای جذب نور شده و از کندو خارج می شود . " از چراغ قوه ی قوی و روشن کردن لامپ ماشین پرهیز شود "
* برای بلند کردن کندو هیچگاه از کمر خم نشوید . با خم کردن زانو ها کندو را بلند کنید .این کار از عارضه شایع دیسک کمر در زنبور دار جلوگیری می کند .
* کندو را از پشت آن بلند کنید . بلند کردن کندو از کنار باعث بهم ریختن ترتیب قاب های داخل کندو می شود .
* کندوهایی که ۸ قاب کمتر هستند را بایست با زدن میخ جلوی دوطرف آخرین قاب ثابت کرد تا در کوچ نظم قاب ها بهم نخورد .
* کندو های بالای ۸ قاب را با اضافه کردن قاب بدون موم ظرفیت را به ۱۰ قاب رساند تا موجب تثبیت قاب ها بشود .
* برای جلوگیری از خفه شدن کندوهای قوی و با جمعیت فشرده ۱۰ قاب , قبل از کوچ باید به آن ها طبق اضافه کرد .
* کندو های طبق خورده را بایست با کمر بند های مخصوص کوچ محکم کرد .
باز شدن محل تلاقی طبق به کندو هنگام بار زدن و بیرون ریختن زنبورهای عصبانی , از اتفاقات رایج کندوهای طبق خورده است . ضمن اینکه برای جبران این اتفاق ناگوار بایست زمان زیادی را صرف کرد .
* کندو ها بایست طوری در بار ماشین چیده شود که قاب ها با جاده به صورت موازی قرار گیرد . این کار به این هدف صورت می گیرد که هنگام ترمز کردن خودرو ترتیب قاب های داخل کندو بهم نخورده و ایجاد تلفات نکند .
* تسریع و عدم اتلاف وقت در بارگیری و تخلیه زنبورستان های با تعداد کلونی های بالا , اهمیت داشته و بایست با اضافه کردن نیروی کار , هر چه زودتر بارگیری و تخلیه بار انجام شود .
* پس از خالی کردن تمام کندوها با دقت تمام دریچه های پرواز در اسرع وقت باز شود و فردای پس از کوچ مجددا باز بودن تمام دریچه ها چک شود .
* حد اقل تا ۲۴ ساعت پس از کوچ از بازدید کندوها پرهیز شود . زنبور فردای کوچ بسیار عصبی و تهاجمی است .
۳ ) ایمنی بار و راننده :
* بسته بودن شیشه ماشین راننده هنگام بار زدن جهت عدم ورود زنبور به اتاق راننده ضروری است .
* بایستی لباس کامل زنبور داری در اختیار راننده باشد تا در مواقع ضروری بتواند از آن استفاده کند .
* عدم بار کردن بیش از ظرفیت ماشین و بالا نبردن بیش از حد مجاز ارتفاع بار از تاج ماشین امری بسیار مهم است , احتمال گیر کردن بالای بار به پل ها یا به هم خوردن چینش کندوها بر اثر مقاومت باد بسیار زیاد است .
* تمام ردیف های عرضی کندو با طناب های استاندارد باید محکم بسته شود.
همچنین در صورت نبستن ردیف های وسطی بار , هم احتمال کنده شدن درب کندو ها توسط باد بوده و هم احتمال به هم خوردن چینش کندو ها از روی یک دیگر خواهد بود .
* گرفتن مجوز های لازم جهت کوچ و جهت عدم معطلی در پلیس راه ها و ...
* عدم ورود به جایگاه های بنزین در شب هنگام . نور جایگاه های بنزین باعث بیرون زدن زنبور ها از منافذ کندوها شده و باعث تهاجم و نیش زدن زنبور به شهروندان می شود .
بهتر است راننده به اندازه کل سفر سوخت مورد نیاز ماشین را قبل از کوچ تکمیل کند .
* هماهنگ شدن و گرفتن مجوز از محدوده ای که قرار است بار زنبور مستقر بشود .
بسیار اتفاق افتاده که هنگام رسیدن بار به محل , اهالی یا افرادی شروع به مخالفت جهت خالی شدن بار زنبور کرده و همین معطل شدن زنبور و اتلاف وقت باعث خفه شدن تعداد زیادی از کلونی های قوی می شود.
* وجود راننده کمکی در مسیرهای طولانی به علت عدم توقف ماشین جهت استراحت راننده امری تعیین کننده است .
* هنگام توقف کوتاه مدت جهت استراحت و یا هنگام خالی کردن بار نبایست ماشین را خاموش کرد . در صورت خاموش شدن ماشین , جنب و جوش زنبوران بسیار زیاد شده و همگی به طرف دریچه های پرواز و هوا هجوم آورده و موجبات خفگی کلونی فراهم می شود .
* در صورت امکان در هنگام کوچ در هوای گرم , با پاشیدن آب روی کندو ها می توان کمک موثری در خنک کردن کندو ها هنگام حرکت کرد .
* از بردن ماشین به مناطق بکر و بسیارصعب العبور جدا خودداری شود . احتمال گیر کردن چرخ های ماشین در خاک های نرم و یا چپ کردن کردن ماشین از جمله خطرهای این امر می باشد .
آرزوی کوچ موفق و بدون خطری برای شما زنبورداران زحمتکش دارم .
موفق باشید - محمدصادق قادری