آشنایی با دماهای حساس زنبور عسل
1 - احساس تغییر درجه حرارت : بدن انسان در مقایسه با زنبور عسل 10 برابر کمتر احساس تغییر درجه حرارت می کند . بطوری که اگر یک انسان سالم را در یک اتاق در بسته قرار دهیم و هوای اتاق را به آرامی گرم یا سرد کنیم . او تا وقتی که این تغییر کمتر از دو درجه سانتیگراد است متوجه تغییر نمی شود ولی این دما در زنبور عسل 2 / 0 درجه می باشد .
2 - درجه حرارت داخل کندو 35 درجه سانتیگراد می باشد . این دما برای رشد نوزادان ، تبخیر آب عسل و فعالیت های بدنی خود زنبور عسل ایده آل می باشد.در این دما زنبور ها نه احتیاج به سوخت عسل برای گرم کردن کندو و نه محتاج آوردن آب برای خنک کردن کندو دارند . و یا به عبارت دیگر اگر دما کمتر از این باشد زنبور ها با مصرف عسل و اصطکاک بدن هایشان با یکدیگر و تولید گرما سعی در رساندن دما به این درجه دارند و در صورت گرم بودن هوا با آوردن آب و اسپری کردن در کندو و بال زندن دما را تا این درجه خنک کنند .
این درجه حرارت بهترین دما برای رشد نوزدادن است . در حرارت های کمتر رشد لارو ها بکندی انجام میگیرد . در صورت زیاد بودن حرارت نه تنها لارو ها خفه می شوند . بلکه با نزدیک شدن به درجه حرارت نزدیک ذوب شدن موم (62 درجه سانتیگراد ) ساختمان شش ضلعی مومی شان ها نرم شده و در صورت سنگین بودن ( پر عسل ، گرده و یا حاوی شفیره ) احتمال از هم پاشیدگی و ریزش هم وجود دارد. البته در زمستان دمای داخل کندو گاه به صفر درجه و یا کمتر هم می رسد . اما به دلیل به خوشه رفتن زنبور ها این سرما باعث مرگ زنبور ها نمی شود . اما در صورتی که زنبور عسل به تنهایی در این درجه قرار گیرد بال ها و پاهایش فلج می شود . اگر بعد از مدت کوتاهی دوباره زنبور را در هوای بالا 8 درجه قرار دهیم زنبور دوباره قادر به ادامه زندگی می باشد . اما اگر زنبور مدت زمان زیادی در این حالت فلجی باقی بماند مرگش حتمی است .
3 - در درجه حرارت های کمتر از 8 درجه سانتیگراد و بیشتر از 49 درجه سانتیگراد ماهیچه های بال های زنبور عسل دچار فلجی شده و توان پرواز ندارد . به همین دلیل زنبود قادر به پرواز نیست .ولی توان راه رفتن هنوز دارد
4 - هرگاه درجه حرارت داخل کندو کمتر از 8 درجه برسد زنبور به خوشه می رود . ( بنا به گفته دکتر شهرستانی ) البته در برخی نژاد ها در دمای صفر درجه زنبور های کلنی به خوشه می روند .
5 - زنبور های عسل تا 30 درجه زیر صفر هم می تواند به راحتی زمستان گذرانی کنند ( در صورت وجود عسل و جمعیت مناسب)
6 - در صورتی که درجه حرارت داخل کندو به 45 درجه برسد لارو ها و شفیره ها خود را از داخل حجره ها به بیرون انداخته و تلف می شوند . و اگر حرارت داخل کندو به 50 درجه برسد زنبور های داخل کندو هم تلف می شوند .
نکته 1 » این حساسیت های دمایی در نژادهای مختلف کمی فرق می کند . بطوری که زنبور های بومی مناطق گرم سیری به حرارت های بالا مقاومتر و در برابر سرما حساستر هستند و بلعکس زنبور های بومی مناطق سرد سیری به دما های پایین مقاوم تر و نسبت به دماهای بالاتر حساستر هستند.
نکته 2 » زنبورعسل فقط در حال پرواز و بیرون از کندو مدفوع خود را دفع می کند در زمستان وقتی دمای هوا کمتر از 8 درجه بیرسد دیگر توان پرواز و بطبع توان دفع مدفوع ندارد در این شرایط مدفوع داخل بدن زنبور ذخیره شده و در حالت فشرده ( بدون ایجاد مشکل برای زنبور ) تا مدت زیادی باقی می ماند و در روز هایی که گرمای هوا از 8 درجه بالاتر رفت ، زنبور های کارگر از کندو بیرون آمده و در حال پرواز دفع مدفوع کرده و فوری به کندو بر می گردند . البته زنبور دار ها نباید در زمستان درچه پرواز را ببندند . چون این انباشتگی مدفوع در داخل بدن زنبور اگر زیاد شود باعث بوجود آبدن مشکلاتی برای زنبور شده و یا دفع مدفوع در داخل کندو و رشد میکروب ها و ویرس ها شده و ...
در صورت مواقع خیلی حساس در صورت گرم بودن داخل کلنی زنبور با پرواز های یک متری در دمای زیر صفر هم اقدام به دفع مدفوع می نماید ، این مورد فقط فقط در کلنی های خیلی قوی و یا سیستمی رویت می شود
نکته 3 » هنگامی که در اوایل بهار گرما به 14 درجه رسید زنبور ها کندو ها را رها کرده و به جستجوی گرده و شهد می پردازند . در چنین حرارتی هنگام ظهر می توان کندو ها را خیلی سریع کنترل کوتاهی کرد
نکته 4 » زمانی که گرمای هوا به 8 درجه و کمتر نزول و یا از 37 درجه بالاتر رود زنبور دیگر کار نمی کند . بهترین دما طبعیت برای فعالیت زنبور عسل بین 18 تا 37 درجه سانتیگراد بالای صفر است .