ارتباط بين سن شان ها و عملكرد زنبور عسل

مطلبي كه در ادامه بيان مي شود حاصل مقاله اي است كه در سال 2019 به چاپ رسيده است.رنگ موم تازه ترشح شده از بدن زنبورها تقريبا نزديك به سفيد است. تركيبات اصلي موم زنبورعسل شامل استرها و هيدروكربن ها است و به همين دليل باعث مي شود تا بتوانند ساير مواد را جذب كنند.

ذخيره غذا در شان ها باعث تغيير رنگ موم به زردي مي شود كه به خاطر تجمع رنگدانه هاي گرده در موم است. پرورش نوزادان در شان ها باعث تغيير رنگ آنها مي شود و بعد از چند مرحله تخم ريزي در سلول ( حدود 13 تا 15) باعث تيره و سياه شدن شان ها مي شودو ديواره موم ها نيز ضخيم تر مي شود و اندازه سلول ها نيز كوچكتر مي شود زيرا باقيمانده مدفوع و پيله هاي لارو و شفيره در سلول ها رسوب مي كند.البته تيره شدن موم ممكن است به سبب جذب آلاينده هاي ناشناخته در طول زمان نيز باشد.

عملكرد و فعاليت كلني هاي زنبور عسل توسط چندين فاكتور تحت تاثير قرار مي گيرد
دسترسي به منابع شهد و گرده، زمان سال و فصل، اندازه جمعيت، نژاد زنبور، تغذيه با مواد پروتئيني و ... در اين آزمايش تاثير سن شان بر عملكرد كلني مورد بررسي قرار گرفته و از شان هاي با سن 1، 2 ، 3 و 4 سال استفاده شده است. اثر سن شان بر فعاليت چراگري ، ميزان جمع آوري و ذخيره گرده، ميزان توليد و پرورش نوزادان، رشد كلني ، اندازه جمعيت زنبوران بالغ و توليد عسل  مورد بررسي قرار گرفته است.

نتايج اين تحقيق نشان داده است كه فعاليت چراگري، ذخيره گرده، توليد نوزادان، رشد كلني و توليد عسل متفاوت بوده و بطور معني داري تحت تاثير سن شان ها بوده است.و عملكرد كلني هايي كه شان هاي با سن 1 ، 2 و 3 داشته اندنسبت به شان هاي 4 ساله بهتر بوده است. فعاليت چراگري از طريق تعداد زنبورهاي بازگشته به كلني بررسي شده كه بيشترين مقدار در كلني هايي بوده كه شان هاي يكساله داشته اند و كمترين مرقبوط به كلني هاي داراي شان هاي چهار ساله. بيشترين مقدار ذخيره گرده در كلني هاي با شان هاي يكساله بوده است.

سطح نوزادان سرپوشيده در كلني هايي كه شان هاي يك، دو و سه ساله داشته اند بيشتر از شان هاي چهار ساله بوده است. بزرگترين اندازه جمعيت در كلني هايي بوده كه شان هاي يك ساله داشته اند و كمترين ميزان در كلني هاي داراي شان هاي چهار ساله. بيشترين مقدار ذخيره عسل در كلني هاي با شان هاي يكساله و كمترين ميزان در كلني هاي داراي شان هاي چهار ساله بوده است.

زنبورهاي كارگر متولد شده در شان هاي يك ساله بزرگتر از زنبورهايي بودند كه در شان هاي چهار ساله پرورش داده شده بودند. در تحقيقات قبلي مشخص شده كه بين ميزان جمع آوري شهد و گرده و اندازه زنبورهاي كارگر ارتباط مثبتي وجود دارد. همچنين اين زنبورها نوزادان بيشتري را پرورش مي دهند و در نتيجه كلني جمعيت قوي تري خواهد داشت.

مهندس اسماعیل غفوری