نحوه به وجود آمدن ملکه زنبورعسل
کلنی های زنبورعسل در شرایط طبیعی زیستی خود در موقعیت های خاص اقدام به تولید ملکه می نماید. در به وجود آمدن شرایط لازم برای تولید ملکه عوامل متفاوتی موثر می باشد.
با افزایش جمعیت کلنی های زنبورعسل و محدود شدن فضای داخل کلنی و یا به وجود آمدن شرایط مطلوب، و همچنین عدم تناسب جمعیت جوان و پیر و به اقتضای ویژگی های ذاتی تمایل به بچه دهی در کلنی ایجاد شده و تعدادی سلول ملکه یا شاخون ساخته میشود که لاروهای دیپلوئید داخل آنها در طول دوره لاروی با ژله رویال تغذیه میشود و نهایتا از این لاروها ملکه های جدید به وجود می آیند.
در به وجود آمدن این حالت در کندوها، پتانسیل ها و توانمندی های ملکه بسیار مهم است. طبق تحقیقات به عمل آمده ملکه زنبورعسل دارای نوعی فرومن است که زنبورهای کارگر آن را در کلنی پخش میکنند و این فرومن ضمن هم بو نمودن افراد کلنی که در شناسایی آنها توسط اعضای کلنی موثر است، در عقیم ماندن زنبورهای کارگر و عدم تمایل کلنی به بچه دهی کمک می کند.
ظرفیت تولید فرومن مذکور در ملکه ها متفاوت است که به ویژگی های ژنتیکی ملکه وابسته است زمانی که فرمون تولید شده ملکه به همه زنبورهای داخل کلنی نرسد، تمایل به بچه دهی و ساختن سلول های ملکه در کلنی پدید می آید.
بعضی از محققان در تحقیقات خود موفق شدند که میزان تولید این فرومن را در کلنی های اصلاح شده و برتر افزایش دهند و حتی به نُه برابر کلنی های ضعیف برسانند. البته این فرضیه علمی در کنار عوامل داخل کلنی مثل جمعیت و تناسب جمعیت پیر و جوان، سن ملکه و ترکیب ژنتیکی ملکه در به وجود آمدن تمایل کلنی به تولید ملکه جدید موثر است.
گاهی شرایط نامطلوب داخل کلنی مانند بی غذایی، اپیدمی شدن و شدت بعضی آفات و بیماری ها باعث میشود که جمعیت کلنی به طور کامل کندو را ترک کنند و به محلی دیگر پناه ببرند که این حالت با بچه دهی متفاوت است و به آن ترک کندو می گویند. وقتی که شرایط بچه دهی در کلنی ایجاد شود کارگران با ساختن شاخون برای تولید ملکه جدید تلاش می کنندمیکنند.