نگران تاریخ انقضاء عسل طبیعی نباشید

همه مواد خوراکی تاریخ انقضا دارند و توصیه می شود بعد از مدت مشخص شده ای دیگر از آن مصرف نشود. عسل طبیعی اما شرایط متفاوتی را تجربه می کند. عسل طبیعی خود عاملی برای جلوگیری از خرابی شدن مواد غذایی دیگر در سال های قبل از پیدایش یخچال و فریزر بوده است. عسل طبیعی اصلا توسط زنبور تولید می شد تا در دمای بسیار زیاد کندو، حداقل یکسال دوام بیاورد؛ هرچند خواست خدا بر این بوده که نه فقط یک سال بلکه تا ده ها و شاید صدها سال نیز عسل طبیعی دستکاری نشده، سالم بماند.

اگر عسل را به صورت طبیعی نگهداری کنید، احتمالا به این زودی ها خراب نمی شود. البته بسته به نوع نگهداری شما، ممکن است عسل تیره تر شود یا اینکه بلورهای آن متبلور شده و اصطلاحا شکرک بزند؛ اما هیچ گاه فاسد نمی شود. گفته می شود یک عسل در مقبره ای از پادشاهان مصری به صورت سر بسته پیدا شده که بیش از 2000 سال قدمت دارد. هرچند هنوز کسی از این عسل نخورده، اما آزمایش ها نشان می دهد که این عسل هنوز فاسد نشده است! قبول داریم، باور این موضوع شاید کمی سخت باشد؛ اما حقیقتی اثبات شده است.

چرا عسل طبیعی فاسد نمی شود؟
شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده که چرا عسل فاسد نمی شود. پاسخ بسیار واضح است. میزان رطوبت موجود در عسل و ساختار آنتی اکسیدانی آن باعث شده این ماده خوراکی به هیچ وجه فاسد نشود. در واقع عسل موادی در درون خود دارد که به گندزدایی، باکتری کشی و برطرف کردن قارچ کمک می کند. طبیعی است که چنین ماده ای به صورت عادی خراب نخواهد شد.

در قدیم به دلیل همین تفکر، به مواد غذایی که قصد داشتند از فاسد شدن آن ها جلوگیری کنند، عسل می زدند. یکی از متداول ترین روش های نگهداری شاه توت حتی در حال حاضر، آغشته کردن آن به عسل برای از بین بردن باکتری ها است. با یک روش خاص و جالب با استفاده از عسل طبیعی، شاتوت را تا یکسال تازه نگه می دارند.

پس این ویژگی عسل طبیعی است که فاسد نشود. احتمالا این ویژگی از طریق ماده ای که در درون بدن زنبور عسل است به عسل داده می شود. در نتیجه اگر عسلی خراب شد، روی آن کپک زد یا هر اتفاق دیگری افتاد که منجر به فاسد شدن آن شد، یعنی یک عامل خارجی بر روی آن اثر گذاشته یا اینکه عسل طبیعی نبوده و به صورت مصنوعی تولید شده است.

در چه شرایطی عسل فاسد می شود؟
درست است که عسل به هیچ وجه فاسد نمی شود؛ اما این تا زمانی است که در حالت طبیعی خودش قرار داشته باشد. اگر شرایط عادی عسل دچار تغییر شود، احتمال اینکه فاسد شود، افزایش پیدا می کند. در نتیجه اگر می خواهید عسل سالم بماند، لازم نیست آن را درون یخچال قرار دهید. کافی است از شرایط عادی آن را خارج نکنید.

*  حرارت زیاد
اولین موردی که باعث تغییر حالت عسل و در نتیجه از دست رفتن خواص آن می شود، دمای بسیار زیاد است. تحقیقات نشان می دهد که اگر عسل طبیعی به دمای 60 درجه سانتی گراد برسد، خصوصصیات خود را از دست می دهد. یک یاز این خصوصیات عدم فاسد شدن است. در نتیجه اگر عسلی به دمای 60 درجه برسد، دیگر نباید از آن انتظار داشته باشید که فاسد نشود.

*  رطوبت زیاد
رطوبت زیاد نیز ممکن است احتمال فاسد شدن عسل را افزایش دهد. به همین علت در مکان هایی با رطوبت بالا مثل شمال کشور، بهتر است عسل طبیعی در ظروف دربسته نگهداری شود تا رطوبت کمتری به آن نفوذ کند. البته احتمال اینکه چنین رطوبت هایی باعث خراب شدن عسل شود، بسیار کم است. با این حال بهتر است جانب احتیاط را به کار ببندید.

*  ترکیب با برخی مواد
اگرچه از عسل طبیعی برای فاسد نشدن دیگر مواد هم استفاده می شود، اما موادی که باعث تغییر در ساختار عسل شوند، احتمالا خیلی زود فاسد می شوند. یکی از اشتباهاتی که بسیاری از مردم انجام می دهند، فکر می کنند چون سل فاسد نمی شود، شربت عسل نیز فاسد نخواهد شد. خب عسل طبیعی وقتی با آب رقیق می شود، رطوبت زیادی را به خود می گیرد و در نتیجه در مدت چند روز فاسد خواهد شد. بهتر است به این نکات نیز توجه داشته باشید.

*  یک مورد خاص؛ تخمیر قند درون عسل
یکی از موارد خاص که باعث می شدعسل به مرور زمان فاسد شود، تخمیر شدن قند موجود در عسل است. نتیجه تخمیر قند عسل، تولید مقدار بسیار ناچیزی از الکل و دی اکسید کربن درون عسل طبیعی است. در نهایت محیط برای رشد مخمرهای اسموفیلی در عسل مهیا شده و ممکن است در مواردی بسیار نادر، این مخمرها باعث فساد در عسل شوند. ناگفته نماند که این مخمرها مشکلی برای بدن افراد سالم ایجاد نمی کنند، اما ممکن است افرادی که سیستم ایمنی معیوبی دارند را دچار آسیب کند. البته نگران نباشد، این مورد بسیار خاص و محدود است.

شرایط نگهداری از عسل طبیعی
هرچند عسل طبیعی به این راحتی فاسد نمی شود، اما نوع فراوری عسل، نوع بسته بندی و روش نگهداری از آن نقش مهمی در ماندگاری این ماده خوراکی دارد. بهترین ظرف برای نگهداری از عسل، ظروف شیشه ای و سرامیکی و بهترین جا برای نگهداری، مکانی با دمای بین 18 تا 24 درجه یعنی دمای اتاق است و نیازی به نگهداری در یخچال نیست! همچنین بهتر است عسل را در جایی نگهداری کنید که در معرض نور خورشید قرار نداشته باشد و رطوبت نیز به آن نفوذ نکند.

اگر عسل طبیعی را در ظرف مناسب قرار دهید، درب آن را همیشه ببندید، دمای محیطی که در آن قرار دارد را متعادل نگه دارید و نگذارید نور مستقیم خورشید به آن بخورد، احتمالا سال های سال می توانید از آن نگهداری کنید. توجه داشته باشید که شکرک زدن عسل نوعی متبلور شدن بلورهای قندی آن است و ربطی به فاسد شدن آن ندارد. به راحتی با راهکاری ساده می توانید بلورهای عسل را به حالت ابتدایی خود باز گردانید.